Và Thứ Hai Của Người Đàn Ông

LTS: Chủ đề này do Hoàng Lan Chi biên soạn và đă được Nguyễn Hải, Chuyên Viên Mái Ấm Gia Đ́nh tại Houston, cùng thực hiện với Hoàng Lan Chi trong chương tŕnh Truyền Thanh Mạch Sống phát từ Hoa Thịnh Đốn.

Lan Chi: Mạch Sống Truyền Thanh xin kính chào quư vị. CT MAGD hôm nay xin được bàn về đề tài Con Dâu với Mẹ Chồng. Đây là một đề tài “muôn thuở” v́ chuyện mẹ chồng con dâu th́ thiên h́nh vạn trạng, trăm cảnh éo le, ngàn nỗi trớ trêu. Tuy vậy, hôm nay Lan Chi và Nguyễn Hải chỉ xin nói về một khía cạnh nhỏ của mối quan hệ này.

Nguyễn Hải: Vâng, thưa quư vị có phải lúc nào quan hệ mẹ chồng con dâu cũng căng thẳng và ghét bỏ nhau? NH nghĩ là Không. Nếu cả đôi bên và cái người ở giữa là anh con trai tức người chồng có một hiểu biết cũng như cư xử khéo léo th́ mọi sự sẽ tốt đẹp. Một lần dạo net, NH có được xem một bài thơ rất thấm thía của một thi sĩ mà NH không nhớ tên. Xin chị Lan Chi đọc dùm bài thơ này.

Lan Chi: Vâng, xin mời quư vị thưởng thức một bài thơ rất dễ thương. Bài thơ của một cô con dâu nói với mẹ chồng như sau

Người Thứ Hai

Mẹ đừng buồn khi anh ấy yêu con
Bởi trước con anh ấy là của mẹ
Anh ấy có thể yêu con một thời trai trẻ
Nhưng suốt đời anh yêu mẹ, mẹ ơi !
Mẹ đă sinh ra anh ấy trên đời
H́nh bóng mẹ lồng vào tim anh ấy
Dẫu bây giờ con được yêu thế đấy
Con cũng chỉ là người đàn bà thứ hai...
Mẹ đừng buồn những chiều hôm, những ban mai
Anh ấy có thể nhớ con hơn nhớ mẹ
Nhưng con chỉ là cơn gió nhẹ
Mẹ luôn là bến bờ thương nhớ của đời anh.
Con chỉ là cơn gió mong manh
Những người đàn bà khác có thể thay thế con trong tim anh ấy
Nhưng có một t́nh yêu âm ỉ cháy
Anh ấy chỉ dành cho mẹ, mẹ ơi!
Anh ấy có thể sống với con suốt cuộc đời
Cũng có thể chia tay trong ngày mai, có thể
Nhưng anh ấy suốt đời yêu mẹ
Dù thế nào, con chỉ là người thứ hai...

Nguyễn Hải: Vâng, quư vị có cảm tưởng sao? Riêng Nguyễn Hải và cả Lan Chi đều rất xúc động khi đọc bài thơ này. Người con dâu trong bài thơ thật là hiểu biết. Cô có một tâm hồn dịu dàng, nhân ái và chứng tỏ am hiểu tâm lư. Chị Lan Chi có thể cho thính giả biết chúng ta đă cảm nhận được sự nhân ái của cô con dâu này ở câu thơ nào chăng?

Lan Chi: Ḷng nhân ái của cô con dâu toả khắp bài thơ. Cô biết t́nh yêu của người con dành cho mẹ đă bị sẻ chia. Người mẹ buồn, nỗi buồn chôn dấu trong tim v́ chả lẽ bảo “Tôi buồn v́ con tôi có vợ?”. Bà không nói được với ai. Trong bà là sự xung đột mâu thuẫn. Niềm mong mỏi các con thành gia thất, sống có đôi nhưng nỗi buồn khi thấy các con xa rời ḿnh.Với con gái, nỗi buồn đó ít hơn nhiều v́ đa số phụ nữ Việt Nam khi lấy chồng vẫn chăm lo cha mẹ. Con trai th́ đôi khi quên mẹ và mải chiều người yêu hay cô vợ mới cuới. Để tránh cho bà mẹ tủi thân, mang nỗi buồn bị bỏ rơi, cô phân tích nghe rất có lư. Nào là anh có thể yêu con một thời trai trẻ nhưng t́nh yêu ấy có thể phôi pha, chứ t́nh cho mẹ th́ vĩnh cửu. C̣n Nguyễn Hải thấm thía ở đoạn nào?

Nguyễn Hải: NH thấm ở đoạn sau

Anh ấy có thể sống với con suốt cả cuộc đời
Nhưng có thể chia tay khi ngày mai có thể
Nhưng anh ấy sẽ suốt đời yêu mẹ
Dẫu thế nào con cũng chỉ thứ hai.

Vâng, chị Lan Chi thấy không, cô dâu nói rất đúng. Anh có thể sống suốt đời với vợ và cũng có thể chia tay một ngày nào đó nhưng suốt đời th́ anh chỉ có một người mẹ. Nguyễn Hải cũng thích câu “Dẫu thế nào con cũng chỉ thứ hai.” Câu thơ nhẹ nhàng thủ thỉ làm mát dạ bà mẹ chồng phải không chị?

Lan Chi: Vâng, câu thơ thể hiện sự hiểu tâm lư của cô con dâu. Cô khẳng định, con chỉ là người thứ hai thôi mẹ ơi. Bất cứ bà mẹ chồng nào nghe con dâu nói thế th́ đều vui cho dù biết tỏng rằng đôi khi sự thật không phải vậy. Con trai có thể quên sinh nhật mẹ chứ sinh nhật người yêu th́ chả dám, phải không Nguyễn Hải?

Nguyễn Hải: Đồng ư với chị Lan Chi tí ti thôi. Lư do, khi đang tán tỉnh th́ đúng là các anh chả dám quên ngày sinh nhật của người yêu bé nhỏ. Thậm chí c̣n nhớ đến cả sinh nhật của mẹ cô ta v́ đang “tấn công thành tŕ kẻ địch” mà. Nhưng sau một thời gian chung sống th́ các ông cũng quên béng sinh nhật vợ!

Lan Chi: Vâng. Như vậy th́ với bài thơ này, chúng ta có thể đưa ra một lời khuyên nào cho các cô dâu trẻ?

Nguyễn Hải: Theo Nguyễn Hải, các cô hăy thân thiện với mẹ chồng và luôn khẳng định, con chỉ là người phụ nữ thứ hai, mẹ là người thứ nhất. Như vậy tự ái mẹ chồng được vuốt ve. Sau nữa, chồng nghe vậy cũng vui. Ngoài ra, các cô nên tự ư mua sắm các thứ quà mà mẹ chồng thích. Khi th́ các cô tự tay biếu mẹ chồng khi th́ người chồng đem về với lời nói ví dụ như “Vợ con nghe bạn bè khen xoài mới về chợ Hồng Kông rất ngon, cô ấy nói con phải đi mua ngay cho mẹ xơi đây”. Như thế thử hỏi c̣n bà mẹ chồng nào mang ác cảm với con dâu? Các cụ có nói “Thương nhau trái ấu cũng tṛn” cho nên khi chiếm t́nh cảm của mẹ chồng rồi th́ dù thỉnh thoảng có sơ suất, bà cũng bỏ qua. Ư chị Lan Chi ra sao?

Lan Chi: À, Nguyễn Hải xúi các cô dâu mới “hối lộ” mẹ chồng đấy phải không?
Nguyễn Hải: Hối lộ để xây mái ấm gia đ́nh th́ cũng nên “hối” lắm chứ?

Lan Chi: Nói đùa thế thôi chứ điều Nguyễn Hải đề nghị là đúng. Ai cũng thích được tặng quà dù chỉ là một trái ớt.V́ thế nếu biết mẹ chồng thích cái ǵ th́ mua biếu cái đó. Sau nữa, trước mặt mẹ chồng cũng nên giữ ư tứ chút đỉnh.
Nguyễn Hải: Hẳn chị Lan Chi cho rằng các cặp vợ chồng mới cuới không nên âu yếm nhau, chăm sóc nhau trước mặt mẹ chồng?

Lan Chi: Đúng vậy.Với phụ nữ Tây phương th́ khác, c̣n phụ nữ Việt Nam th́ tôi khuyên, các cậu muốn chiều hay âu yếm vợ th́ nên ở trong pḥng the hay phô diễn trước mặt bà mẹ vợ chứ đừng phô trước mẹ ruột. Đó là ḿnh hiểu tâm lư để cư xử sao cho khéo và bảo vệ gia đ́nh v́ không ǵ căng thẳng bằng sự xung đột mẹ chồng nàng dâu. Nó làm khổ không chỉ hai người mà ba người và có khi c̣n kéo cả đôi bên gia đ́nh vào cuộc v́ ai cũng chỉ nghe một chiều và ai cũng có tâm lư xót con, xót anh, xót chị. Gia đ́nh cô dâu xót con gái bị mẹ chồng đành hanh, gia đ́nh cậu con trai th́ xót con bị vợ cưỡi cổ…V́ vậy, bổn phận xây dựng mái ấm gia đ́nh là trong tay người phụ nữ nhiều hơn. Cô dâu mới nên chủ động thân thiện với mẹ chồng trước. Tôi vẫn nghĩ rằng cuộc đời là một cái gương, ta mỉm cuời th́ nó cũng cười với ta, ta mếu th́ nó cũng mếu với ta.

Nguyễn Hải: Hải đồng ư với chị Lan Chi. Xin quư bạn nghĩ rằng, chúng ta là phụ nữ Việt Nam, mái gia đ́nh ấm hay không phần lớn trong tay người đàn bà. V́ thế nên chiều mẹ chồng, cô dâu sẽ được lợi nhiều cái. Vừa được mẹ chồng yêu vừa được chồng cảm kích. Bà mẹ chồng đi đâu cũng khen và khoe con dâu th́ lúc bấy giờ, cô con dâu sẽ hănh diện với bạn bè mà c̣n làm gia đ́nh ḿnh được thơm lây. Đó là gia đ́nh đă khéo giáo dục cô gái thành một dâu hiền, vợ đảm..Thế nhưng có một bà mẹ chồng lại đanh đá ghen tị với con dâu, chị Lan Chi biết không?

Lan Chi: Không, tại sao ghen tị?

Nguyễn Hải: Để Nguyễn Hải đọc bài thơ mẹ chồng nói với con dâu cho chị nghe nhé

Lan Chi: Hồi năy là con dâu nói với mẹ chồng, bây giờ là mẹ chồng nói với con dâu. Thế tựa là ǵ?

Nguyễn Hải: Tựa là “Nói với người đàn bà thứ hai”

Nói Với Người Đàn Bà Thứ Hai

Dầu có biết con chỉ là nguời thứ
Nhưng con ơi sao tránh khỏi buồn vuơng?
Con trai đó từ khi c̣n đỏ hỏn
Ta ẵm bồng ru từng giấc nồng say
Ta dắt tay đi qua dốc mỗi ngày
Rồi tri thức ta mớm từng niên học
Biết bao nhiêu biết bao nhiêu là cơ cực
Như con c̣ ta lặn lội từng đêm
Vậy mà nay con, nguời xa lạ
Tóc mây mềm, mắt biếc nụ cuời duyên
Con trai ta bỗng như bị thôi miên
Trong mắt biếc, trong tay ngà, trong môi mọng
Cả đất trời như chỉ có ḿnh con!
Vẫn biết rằng t́nh yêu như đá cuội ṃn
Theo năm tháng khi thành chồng vợ
Nhưng xót xa th́ ḷng ta vẫn xót
Âu yếm này, giờ chỉ một ḿnh con
Hoa mỗi tối cũng ḿnh con đón nhận
Ta ghen tuông... th́... cũng phận đàn bà
Làm sao đuợc, ôi t́nh yêu thứ nhất
Lúc này đây đành xuống thứ hai!
Con gái ơi, nguời phụ nữ thứ hai
Con sẽ hiểu ḷng ta một ngày mai
Khi con cũng là nguời thứ nhất
Thấy con ḿnh chợt có thứ hai!

Nguyễn Hải: Chị Lan Chi thấy không, bà mẹ chồng này nói với con dâu mà ghen tị hoa mỗi tối trước kia là ta, bây giờ là con, trước kia ta là t́nh yêu thứ nhất, bây giờ xuống thứ hai!

Lan Chi: Không, phản đối Nguyễn Hải. Bài thơ đâu có “đanh đá”. Tác giả chỉ muốn nói về tâm lư thường t́nh của các bà mẹ chồng khi con trai có người yêu hay vợ. Bà kể lể, bà nuôi con như con c̣ lặn lội kêu sương, thế mà nay người con gái lạ với nhan sắc diễm kiều đă đến và chiếm ngôi vị của bà và bà buồn tủi nhưng bà cũng cho biết, cô dâu trẻ ơi, một ngày nào cô là mẹ chồng, cô cũng sẽ hiểu tâm lư ta bây giờ. Nghĩa là “Qua cầu ai có đoạn trường mới hay” hoặc “Nói trước bước không tới”. Ủa mà sao thấy bài thơ quen quen vậy?

Nguyễn Hải: đọc lại đoạn này nhé

Con trai đó từ khi c̣n đỏ hỏn
Ta ẵm bồng ru từng giấc nồng say
Ta dắt tay đi qua dốc mỗi ngày
Rồi tri thức ta mớm từng niên học
Biết bao nhiêu biết bao nhiêu là cơ cực
Như con c̣ ta lặn lội từng đêm
Vậy mà nay con, nguời xa lạ
Tóc mây mềm, mắt biếc nụ cuời duyên
Con trai ta bỗng như bị thôi miên
Trong mắt biếc, trong tay ngà, trong môi mọng

Lan Chi: Ôi trời, đây là thơ của “tui” mà. Lan Chi nhớ ra rồi, năm xửa năm xưa, Lan Chi cũng xúc động khi đọc bài thơ “Người đàn bà thứ hai” ở net và lúc đó Lan Chi đă viết rất nhanh bài thơ tiếp nối “Nói với người đàn bà thứ hai”. Bài thơ vần điệu không chỉnh nhưng có lẽ nói đúng tâm lư nên nhiều độc giả thích và có người rinh bài thơ đó vào kho của một trang web nọ nữa.

Nguyễn Hải: Đúng vậy, thơ của chị. Thưa quư thính giả, Nguyễn Hải và Lan Chi vừa giới thiệu đến quư vị hai bài thơ, một là con dâu nói với mẹ chồng và một là mẹ chồng nói với con dâu. Trong thơ, thi vị hoá người mẹ là người đàn bà thứ nhất của cuộc đời người đàn ông và người vợ là người đàn bà thứ hai. Thứ nhất hay thứ hai ǵ th́ đều là một phần không thể thiếu. Người mẹ là nửa đời về trước của người đàn ông và người vợ là nửa đời về sau. Hiểu được như thế để đôi bên mẹ chồng nàng dâu cư xử với nhau trong t́nh thương yêu th́ việc tát biển đông không chỉ là của hai vợ chồng mà c̣n có cả sự góp phần của người mẹ, người đàn bà thứ nhất.

Lan Chi: Kính thưa quư vị, chương tŕnh Mái Ấm Gia Đ́nh vừa gửi đến quư vị đề tài mẹ chồng nàng dâu với hai bài thơ nhẹ nhàng. Lan Chi và Nguyễn Hải trân trọng chào quư vị.

[Nguyệt San Mạch Sống thuộc hệ thống truyền thông của Uỷ Ban Cứu Người Vượt Biển: http://www.machsong.org.]