TS. Nguyễn Đ́nh Thắng
Dịp cuối năm ở Hoa Kỳ là mùa lễ lạc. Trong mùa này người ta dành nhiều thời gian cho gia đ́nh. Thân nhân tứ tán ở bốn phương trở về đoàn tụ bên nhau, hoặc những ai không về được th́ gởi thiệp chúc mừng hay gọi điện thoại hỏi han nhau.
Gia đ́nh là đơn vị nền tảng của xă hội. Gia đ́nh là cái nôi nuôi dưỡng cho đứa trẻ từ chập chững biết đi cho đến khi vững chắc bước vào đời. Gia đ́nh cũng là thành tŕ cố thủ cuối cùng khi xă hội loạn lạc và đầy rẫy bất trắc.
Người Việt ḿnh đặt nặng giá trị gia đ́nh. Nhờ vậy mà qua bao cảnh vật đổi sao dời, bao biến cố tang thương của lịch sử, người Việt vẫn c̣n sinh tồn và phục hồi. Dù bị bứng rễ đến những vùng đất mới lạ, trẻ em Việt vẫn phát triển và thăng tiến nhanh chóng không thua người bản xứ, nhờ có điểm tựa vững vàng là gia đ́nh.
Tuy nhiên nếu gia đ́nh trở thành một thành tŕ khép kín, cắt ĺa con người ra khỏi xă hội, th́ sẽ đưa đến nhiều hậu quả tai hại. Tai hại thứ nhất là tính ích kỷ, chỉ biết lấy của người màkhông biết cho, chỉ biết đ̣i hỏi mà không đóng góp, chỉ biết thụ hưởng màkhông hy sinh. Nếu ai ai cũng vậy th́ xă hội sẽ tan ră. Lúc ấy gia đ́nh cũng không thể tồn tại.
Tai hại thứ hai là những người trẻ lớn lên trong gia đ́nh như vậy khó có thể trưởng thành. Chỉ dấu của sự trưởng thành là phạm vi quan tâm ngày càng nới rộng, như đứa trẻ sơ sinh chỉ biết đến nhu cầu sinh tồn của chính nó; lớn lên một chút th́ bắt đầu để ư đến mọi ngườiï trong nhà; lớn hơn tí nữa th́ bắt đầu quan tâm đến bạn bè và hàng xóm; vàrồi từ từ ư thức đến cộng đồng và xă hội. Nền giáo dục gia đ́nh nếu không khéo có thể làm tắc nghẽn tiến tŕnh trưởng thành này và đứa trẻ khi ra đời sẽ hụt hẫng và bơ vơ.
Ngược lại xă hội, và cận kề hơn là cộng đồng, phải làm tṛn nhiệm vụ củng cố vàbảo vệ đơn vị gia đ́nh. Nhiều chế độ độc tài, nhằm khống chế xă hội, đă t́m cách phá bỏ hay làm suy nhược đơn vị gia đ́nh. Những xă hội ấy như một bức tường từ từ ră ra v́ những viên gạch nền móng bị vỡ vụn.
Trong xă hội Hoa Kỳ, nếp sống đặt nặng đơn vị cá nhân làm cho ư thức gia đ́nh nơi người dân Hoa Kỳ ngày càng thu hẹp. Khái niệm đại gia đ́nh đă trở thành cũ kỹ. Ư thức cộng đồng cũng mờ dần đi khi các cá nhân di động liên tục vàkhông kịp bén rễ vào một nơi chốn nào.
Hiểu được điều này, chính phủ Hoa Kỳ t́m nhiều cách và cấp nhiều ngân khoản để khuyến khích mọi khu vực cộng đồng phát triển các chương tŕnh nhằm củng cố đơn vị gia đ́nh và tạo mối keo sơn gắn bó cộng đồng lại với nhau, để giúp cho xă hội không suy thoái thêm nữa.
Đáng tiếc là cộng đồng người Việt ở khắp nơi trên Hoa Kỳ chưa nhập cuộc. Nhiều người Việt vẫn c̣n bị nhiễm tâm lư xem gia đ́nh là thành tŕ cố thủ, tách ĺa ra khỏi cộng đồng và xă hội. Cộng đồng người Việt ở các nơi hăy c̣n rất yếu kém về năng lực để có thể hỗ trợ cho các gia đ́nh phát triển, thăng tiến, và tham dự vào sinh hoạt chung của cộng đồng.
Uỷ Ban Cứu Người Vượt Biển trong ba năm qua đă thiết lập một số chương tŕnh thử nghiệm để củng cố đơn vị gia đ́nh và đồng thời phát triển cộng đồng. Điển h́nh nhất là nỗ lực khuyến khích các gia đ́nh kết lại với nhau thành những nhóm tương trợ và rồi hỗ trợ cho các nhóm này phát triển thành tổ chức cộng đồng với phương tiện, kiến thức, và khả năng để tự lo trước hết cho chính thành viên trong tổ chức và sau đó cho đồng hương ở trong vùng.
Chúng tôi mong rằng công việc khởi đầu này, với sự hưởng ứng ngày càng đông của các gia đ́nh và các tổ chức trong cộng đồng, sẽ từ từ chuyển hoá cộng đồng của chúng ta cho phù hợp với t́nh h́nh và trào lưu mới hiện nay trong xă hội Hoa Kỳ.
Mạch Sống Online
