Minh Công

Trước tình hình kinh tế và tài chính suy thoái hiện nay của Hoa Kỳ, không riêng gì những người đang còn trong độ tuổi lao động gặp khó khăn về tài chính trong cuộc sống, mà ngay cả những người cao niên, sau hàng chục năm làm việc và dành dụm cũng đối mặt với nhiều thử thách lớn lao.

Đối với những người trẻ tuổi còn đang đi làm, công việc trở nên bấp bênh, người bị mất việc, người bị giảm giờ làm, và nhà cửa mất giá nặng dẫn đến tình trạng bị ngân hàng gọi điện thoại liên tục đến để đòi nợ và rình rập hàng ngày. Còn đối với những người cao niên, tuy nhà cửa đã trả hết nợ hay chỉ còn nợ lại một con số nhỏ, nhưng những quỹ đầu tư tiết kiệm họ dành dụm suốt bao năm làm việc nay chỉ qua một thời gian ngắn đã mất quá nửa giá trị.

Bên cạnh đó, các phúc lợi xã hội, bảo hiểm y tế cũng bị cắt giảm. Sự tác động của các biến cố trên khiến không ít cuộc sống của những người cao niên về hưu trở nên đảo lộn và nay lại còn ảnh hưởng tiêu cực hơn tới cả tinh thần và tài sản. Nghiêm trọng hơn, khác với những người còn trong độ tuổi lao động, căn nhà đối với người cao niên không chỉ là một nơi để sinh sống hay là một tài sản có giá trị đầu tư mà còn là một kỷ niệm thời gian gắn bó chặt chẽ với quá khứ. Căn nhà chứa đựng toàn bộ những kỷ niệm gia đình trong quá khứ, nó đồng thời cũng chứng kiến những thăm trầm của một gia đình. Nói một cách khác, căn nhà đối với người cao niên không những là một người bạn thân thiết với những kỷ niệm tốt đẹp mà còn là một nơi lưu trữ thời gian không thể thay thế được.

Chính vì những lý do trên cho nên dù tình trạng cuộc sống có bị giảm sút do các tác động kinh tế từ bên ngoài, hay sức khỏe ngày càng suy yếu bởi tuổi tác; rất nhiều người cao niên vẫn kiên quyết không rời bỏ căn nhà mà họ đã và đang sinh sống. Đối với trường hợp vẫn còn thiếu một số tiền nợ nhà, không ít cao niên sẵn sàng có những chọn lựa tiêu cực tới sức khỏe để giữ nhà như cắt giảm chất lượng bữa ăn, bỏ qua các loại thuốc chữa bệnh cần uống hàng ngày, không làm các việc tu sửa nhà cửa tối cần thiết, v.v. Thông qua báo chí truyền thông, nhiều trường hợp cao niên đã chịu đựng một cuộc sống tồi tệ, không hợp vệ sinh và ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe của bản thân ngay tại trong căn nhà của mình với hy vọng giữ lại căn nhà yêu thương ấy.

Trước tình hình chung mà người cao niên đang gặp phải hiện nay, Bộ Gia Cư và Phát Triền Đô Thị (HUD) đã đưa ra một chương trình vay vốn đặc biệt ưu đãi dành cho người cao niên trên 62 tuổi. Chương trình vay vốn đặc biệt này có tên là Reverse Mortgage (tạm dịch là Vay Nợ Vô Kỳ Hạn) dựa vào giá trị căn nhà và số tiền nợ của người vay vốn để định giá số tiền có thể cho vay. Sau khi vay vốn, người cao niên không phải trả tiền nợ và lãi suất hàng tháng cho tới khi họ qua đời, quyết định bán nhà hay dọn sang chỗ ở khác.

Nói một cách khác, sau khi nộp đơn vay vốn trong chương trình Vay Nợ Vô Kỳ Hạn, người cao niên vẫn có quyền tiếp tục sinh sống tại căn nhà của mình, đồng thời không phải lo lắng chuyện trả tiền nợ và lãi suất vay hàng tháng nếu như họ vẫn tiếp tục cư trú tại căn nhà ấy. Ngân hàng chỉ có thể tiến hành các thủ tục lấy tiền một khi người cao niên đứng tên nhà qua đời, hay quyết định bán căn nhà hoặc đã vắng mặt khỏi nơi cư trú trong 364 ngày liên tục. Khi quyết toán tổng số tiền nợ và lãi suất, nếu giá trị căn nhà thấp hơn số tiền vay vốn thì người cao niên hay người thừa kế (trong trường hợp họ đã qua đời) không phải chịu bất cứ trách nhiệm nào với số tiền thiếu hụt.

Điều kiện đầu tiên và quan trọng nhất để tham gia vào chương trình vay vốn đặc biệt ưu đãi trên là từ 62 tuổi trở lên. Căn nhà dùng để thế chấp không còn thiếu tiền ngân hàng hay còn thiếu một số nhỏ và không có những khoản nợ thế chấp ràng buộc nào khác. Chương trình Vay Nợ Vô Kỳ Hạn không đòi hỏi người tham gia phải có điểm tín dụng tốt hay có thu nhập ổn định hàng tháng (do người vay vốn không phải trả tiền nợ hàng tháng). Tuy nhiên, người vay vốn phải có trách nhiệm thanh toán đầy đủ các khoản tiền bảo hiểm, thuế nhà và giữ gìn căn nhà trong điều kiện tốt. Bên cạnh đó, người tham gia chương trình được yêu cầu phải có từ một tới hai buổi nói chuyện với chuyên viên tư vấn tài chính của các ngân hàng cấp vốn để hiểu rõ hơn quyền lợi và trách nhiệm của mình một khi tham gia vào chương trình.

Khoản tiền vay từ chương trình có thể được chia thành nhiều đợt và lãnh trong từng tháng, hay là lãnh một lần duy nhất. Số tiền lãnh được có thể dùng cho mọi mục đích trong cuộc sống và không phải trả thuế. Số tiền tối đa có thể vay trong chương trình này là $625,500 tùy theo số tiền tích lũy của căn nhà. Người nộp đơn càng lớn tuổi hay căn nhà đã thiếu ít nợ ngân hàng thì số tiền có thể mượn được càng nhiều. Hầu hết các loại nhà đều có thể dùng để thế chấp xin vào chương trình Vay Nợ Vô Kỳ Hạn này nếu như người cao niên có thể chứng minh rằng đó là căn hộ cư trú chính của người nộp đơn.

Việc nộp đơn xin vào chương trình Vay Nợ Vô Kỳ Hạn không hề ảnh hưởng tới khả năng thừa kế tài sản của căn nhà. Nếu người đứng đơn tiếp tục sống tại căn nhà thì ngân hàng không có quyền tịch thu nhà hay đòi tiền nợ. Nếu người đứng đơn qua đời hay quyết định bán nhà để di chuyển chỗ ở khác, họ hay người thừa kế có trách nhiệm thanh toán đầy đủ số tiền nợ và lãi suất trong vòng 6 tháng. Nếu tới lúc quyết toán mà căn nhà có giá trị cao hơn tổng số tiền nợ và lãi suất thì người đứng đơn hay thừa kế sẽ được thừa hưởng số tiền dư ra theo công thức sau:

“Tổng số tiền bán nhà – Tổng số tiền nợ và lãi suất = số tiền thừa kế dư ra”.
Trong trường hợp căn nhà không có giá trị bằng số tiền nợ và lãi suất, người mượn nợ hay thừa kế không có trách nhiệm hoặc bị bắt buộc thanh toán số tiền thiếu hụt này. Trong trường hợp này, ngân hàng chỉ có thể trưng thu căn nhà chứ không có quyền đụng đến các tài sản khác.

Những lợi ích của Chương trình Vay Nợ Vô Kỳ Hạn:

- Cho phép người cao niên tiếp tục duy trì một cuộc sống lành mạnh ngay tại căn nhà của họ.

- Có thể dùng số tiền để thanh toán các khoản nợ nần tín dụng hay trả dứt số tiền nhà nợ ngân hàng.

- Dễ dàng và đơn giản để nộp đơn do không đòi hỏi về tín dụng hay thu nhập hàng tháng.

- Không đòi hỏi việc trả nợ hàng tháng nếu như người vay nợ vẫn tiếp tục sống tại căn nhà, đồng thời phải có điều kiện để thanh toán đầy đủ các khoản tiền thuế, bảo hiểm và giữ căn nhà trong tình trạng tốt.

- Người vay vốn có thể chọn cách thức nhận tiền hàng tháng, nhận một lần, lập quỹ khẩn cấp hay là kết hợp.

- Tổng số tiền nợ và lãi suất sẽ cố định và không ảnh hưởng bởi sự tăng giảm giá trị của căn nhà. Tuy nhiên nếu giá trị căn nhà xuống thấp hơn số tiền nợ thì phần thiếu hụt sẽ được bỏ qua. Nếu căn nhà có giá trị cao hơn số tiền nợ thì sau khi quyết toán, người vay hay người thừa kế sẽ được hưởng.

- Số tiền nhận được từ Chương trình Vay Nợ Vô Kỳ Hạn không bị đánh thuế.

- Tỷ giá lãi suất thấp hơn các khoản vay nợ khác.

Những giới hạn của chương trình Vay Tiền Vô Kỳ Hạn

- Người vay vốn chi trả lệ phí trong quá trình nộp hồ sơ.

- Do chỉ cần quyết toán số tiền nợ và lãi suất một khi người nộp đơn qua đời hay bán nhà, số tiền phải thanh toán có thể sẽ cộng dồn nhiều và ảnh hưởng tới số tiền mà người chủ nhà hay thừa kế có thể được.

- Có thể ảnh hưởng tới một số phúc lợi xã hội, bảo hiểm y tế (Medicaid) nếu số tiền nhận được hàng tháng không được xài hết mà bỏ lại vào tài khoản cá nhân vượt quá mức cho phép của các chương trình phúc lợi khác.

- Chương trình này chưa được phổ biến rộng rãi đến người dân, cho nên còn nhiều hiểu lầm, vướng mắc trong quá trình làm hồ sơ.

Chương trình Tự Lập Qua Tiết Kiệm và Giáo Dục (RISE) của BPSOS được tài trợ bởi Administration for Children and Families để giúp những người cha có được một nền kinh tế vững vàng, nuôi dạy con cái nên người và có được mối quan hệ mật thiết và tốt đẹp giữa cha mẹ và con cái. Chương trình này hiện chỉ được thực hiện tại tiểu bang Virginia. Số chương trình: 90FR0038. Những ai hội đủ điều kiện đều có thể tham gia vào chương trình RISE này. Chúng tôi không phân biệt sắc dân, giới tính, tuổi tác, tàn tật, hay tôn giáo.