Vạn Sự Khởi Ðầu Nan
Ts. Nguyễn Ðình Thắng

Sau mỗi buổi trao đổi về Thông Ðiệp Hy Vọng và Trách Nhiệm, đều có một số người sốt sắng muốn bắt tay ngay vào việc nhưng không biết làm sao để bắt đầu. Dưới đây là những góp ý dựa vào kinh nghiệm hoạt động và những nghiên cứu trong ngành quản trị.

Ðể khởi đầu, hãy tìm từ 3 đến 4 người tâm đồng ý hợp và hội đủ những yếu tố sau đây.

Có đạo đức: đây là yếu tố tiên quyết. Thiếu đạo đức sẽ huỷ hoại niềm tin, căn bản cho sự hợp tác lâu bền.

Có tinh thần đồng đội: đây là yếu tố cần thiết để duy trì không khí hài hoà, vui vẻ, phấn khởi trong hoạt động hàng ngày. “Cái tôi” to lớn sẽ dẫn đến chia rẽ hay độc đoán. Có tinh thần đồng đội thì mới có sự lắng nghe, cảm thông, chia sẻ trách nhiệm, và tránh được thái độ trịch thượng, lấn lướt. Chắc chắn trong quá trình hoạt động sẽ không tránh được những mâu thuẫn, hoặc những tranh cãi căng thẳng; người có tinh thần đồng đội sẽ không chấp nhất và vẫn giữ được hoà khí; tình thân không sứt mẻ mà có khi còn bền chặt hơn.

Có sở trường bổ túc cho nhau: chọn người cùng tâm huyết nhưng khác nhau về sở trường là yếu tố cần thiết để đạt hiệu quả. Khi một tập thể, hiểu cách tổng hợp, có đầy đủ các sở trường cần thiết để đạt mục tiêu thì không ai phải thắc mắc về sở đoản của từng cá nhân.   

Và một điều cần nhớ là một nhóm người nhỏ nhưng hoạt động nhuâàn nhuyễn với nhau thì hiệu quả hơn hẳn một số đông hỗn tạp--quý hồ tinh, bất quý hồ đa.

Khi đã thành hình được một nhóm khởi đầu đồng tâm nhất chí, bước kế tiếp là cùng nhau giao ước về một số nguyên tắc hoạt động, như là tương kính, phân minh, chân chính, hướng về giải pháp, quyền lợi của sự hồ nghi, cân bằng và kiểm soát, v.v.

Kế đến là đặt ra mục đích lâu dài cho nhóm. Mục đích này gồm hai phần. Thứ nhất là mục đích về phục vụ. Mục đích này gắn liền với lý do thành lập nhóm: để đối phó với một vấn nạn hay để đáp ứng một nhu cầu trong cộng đồng. Chẳng hạn, mục đích phục vụ có thể là phát triển năng khiếu của thế hệ trẻ, hoặc bảo vệ quyền và lợi ích của những người khiếm dụng, hoặc bài trừ nạn buôn người… Hiểu cách khác, mục đích này liên quan đến cứu cánh của nhóm.

Thứ hai là mục đích về tổ chức nhằm tăng hiệu quả của hoạt động, phẩm chất của dịch vụ, và sự trường tồn của cơ cấu. Phần lớn các tổ chức tình nguyện thiếu mục đích này cho nên công việc thiếu hiệu quả và khó trường tồn. Muốn đạt mục đích này, nhóm cần có kinh nghiệm phát triển và quản trị các loại vốn cũng như sử dụng quỹ thời gian cho hiệu quả. Mục đích này liên quan đến phương tiện để đạt cứu cánh.

Bước kế tiếp, để chuẩn bị hành động, là đề ra một số mục tiêu cụ thể, tương đối ngắn hạn, nhằm chuyển mục đích lâu dài thành những dự án thực tế với mốc điểm rõ ràng: trong ba tháng sẽ làm gì để đạt những kết quả nào, và rồi trong 6 tháng, 9 tháng, 12 tháng. Dựa vào đó chúng ta có thể đo lường được tiến triển của công việc. Không có mục tiêu cụ thể và mốc điểm thì tất cả vẫn chỉ là ý tưởng mông lung, hoạt động lạng quạng, và vấn nạn muốn giải quyết vẫn còn nguyên hoặc ngày càng trầm trọng hơn.

Bước cuối cùng là nhận diện và quy tụ các loại vốn để thực hiện từng dự án một. Bất kỳ dự án nào cũng đòi hỏi nhân, tài, vật lực để thực hiện. Có bột mới gột nên hồ.

Hoàn tất năm bước kể trên, chúng ta có thể bắt đầu. Xin đơn cử một ví dụ.

Một nhóm, gồm 3 người chủ chốt, quyết định dấn thân. Mục đích về phục vụ của họ là đáp ứng các nhu cầu đa dạng của 10 ngàn đồng hương trong vùng, và tạo nội lực và thế đứng cho cộng đồng Việt nhằm ảnh hưởng chính sách địa phương và quốc gia. Mục đích về tổ chức của họ là lập ra một tổ chức bất vụ lợi với tiềm năng hoạt động lâu dài và ngày càng phát triển, có tiếng nói đối với chính giới Hoa Kỳ, và có những chương trình phục vụ đồng hương.

Hai mục đích này được thể hiện qua các dự án cụ thể bao gồm: khuyến khích đồng hương ghi danh cử tri và tham gia bỏ phiếu trong các cuộc tranh cử trong năm nay, thực hiện một chương trình phát thanh Việt ngữ hàng tuần, và ghi danh hoạt động dưới hình thức tổ chức bất vụ lợi với qui chế miễn thuế. Cả ba dự án này sẽ hoàn thành trước cuối năm nay.

Ví dụ trên là một trường hợp có thực, xảy ra sau một buổi hội thảo gần đây về Thông Ðiệp Hy Vọng và Trách Nhiệm.