Lê Thị Huyền Trân: Về Nhà

Ts. Nguyễn Đình Thắng

Gần đây nhiều người khi gặp tôi đã thắc mắc về bố cục của trường hợp của Lê Thị Huyền Trân vì đã lâu họ không nhận được thêm tin tức gì nữa về vụ này. Quả vậy, chúng tôi đã không đưa tin vì muốn gia đình được hưởng sự yên tịnh cần thiết sau một mất mát quá lớn lao. Nay thời gian qua đi tạm đủ để những xúc động lắng xuống, và chúng tôi thấy có thể trình bày phần kết cục của câu chuyện thương tâm này.

Thi thể của Huyền Trân đã được hoả thiêu tại một ngôi chùa Phật Giáo ở thành phố Ipoh, Mã Lai. Đúng thời điểm ấy gia đình làm lễ cầu siêu cho cô tại một ngôi chùa ở Việt Nam. Ngày hoả thiêu trùng với 49 ngày từ khi cô qua đời. Chúng tôi đã cử một thiện nguyện viên của CAMSA, một cô gái người Mỹ gốc Việt đang công tác ở Mã Lai, đến chứng kiến cuộc hoả thiêu để tiễn biệt Huyền Trân và thu hình ảnh để gởi về cho gia đình của cô ở Việt Nam. Ngày hôm sau tro cốt của Huyền Trân được chuyển về Việt Nam.

Di ảnh của Lê Thị Huyền Trân (ảnh gia đình)

Khi gia đình lặn lội từ quê lên Sàigòn để nhận tro cốt thì nhân viên tại phi trường đòi họ phải đóng tiền “trà nước” thì mới được lãnh “hàng”. Thật đáng buồn khi còn sống thì Huyền Trân đã bị một người đồng hương dùng làm món hàng mai mối để kiếm tiền. Khi chết rồi thì có những người đồng chủng không ngần ngại ăn tiền trên tro cốt của cô.

Có người lại thắc mắc về nguyên nhân đằng sau cái chết của Huyền Trân.

Qua cuộc giảo nghiệm tử thi, giới chức Mã Lai cho biết trong máu của cô có thuốc chống trầm cảm với liều lượng rất cao và cô đã chết vì các cơ phận trong cơ thể ngưng hoạt động. Họ đặt giả thuyết rằng Huyền Trân tự tử. Điều này không thể xảy ra vì Huyền Trân không đem theo thuốc trong mình khi đến Mã Lai. Mặt khác, chúng tôi biết rằng cô Phượng, người làm mai mối, đã gọi y sĩ đến nhà chích thuốc cho Huyền Trân khi Huyền Trân có những triệu chứng khủng hoảng. Chúng tôi nghĩ rằng bác sĩ đã chích quá liều. Tuy nhiên, bây giờ cô Phượng và vị y sĩ đều chối. Những cô gái Việt khác ở cùng nhà cô Phượng với Huyền Trân--họ cũng sang Mã Lai để được gả chồng--nhất dịnh không khai báo với cảnh sát Mã Lai. Nhân chứng độc nhất có thể nói lên sự thật thì nay đã thành tro bụi.

Trong thời gian cảnh sát còn đang điều tra, chúng tôi đã áp lực cô Phượng phải bồi thường cho gia đình của Huyền Trân một cách thoả đáng, điều kiện để CAMSA không yêu cầu chính phủ Mã Lai truy tố. Chúng tôi suy tính kỹ và thấy rằng nếu đằng nào cũng bị truy tố thì cô Phuợng không có lý do gì để điều đình bồi thường. Và như vậy sự hy sinh của Huyền Trân cho gia đình, và nhất là người em gái, trở thành vô ích.

Cô Phượng đồng ý bồi thường để không bị truy tố. Nhờ vậy mà gia đình của Huyền Trân nay có một số vốn nhỏ để nuôi cho người con độc nhất còn lại, em gái của Huyền Trân, hoàn tất đại học. Đó chính là nguyện ước của Huyền Trân khi chấp nhận hy sinh nhan sắc và tuổi trẻ của mình: nuôi cho em ăn học thành tài.

Trước sự ra đi của một người con gái còn quá trẻ trong hoàn cảnh thương tâm nơi đất lạ quê người, thì dẫu kết cục cách nào cũng không thể có hậu. Chúng tôi chỉ có thể mưu cầu một kết quả phù hợp nhất với nguyện vọng của người quá cố khi sinh tiền. Và kết quả ấy đã đạt được.

Điều đáng lo là rất nhiều cô gái Việt đã là nạn nhân của đường dây chuyền người sang Mã Lai như trường hợp của Huyền Trân. Mới đây, CAMSA nhận được lời cầu cứu của một người con gái khác. Cô ấy cũng được một người Việt lấy chồng Mã Lai đưa sang theo chiếu khán du lịch và rồi bị bán lại cho một công ty tuyển lao động. Họ đã giao cô cho các chủ sử dụng khác nhau và cô đã phải lao động không công cho họ, y như một nô lệ. CAMSA đã giải cứu cô gái này và cảnh sát Mã Lai đang tiến hành cuộc điều tra.

Trong ba năm qua, Tenaganita, một tổ chức thành viên của CAMSA, đã giải cứu cho nhiều trăm cô gái Việt bị đưa vào động mãi dâm. Một số động này do chính người Việt lấy chồng Mã Lai làm chủ. Đây là một tình trạng ngày càng tồi tệ nhưng lại ít được ai quan tâm đến.

Liên Minh Bài Trừ Nô Lệ Mới Ở Á Châu, viết tắt là CAMSA (Coalition to Abolish Modern-day Slavery in Asia) trong tiếng Anh, hiện gồm năm tổ chức thành viên: UBCNVB, Uỷ Ban Hoa Kỳ Bảo Vệ Người Lao Động Việt Nam, Liên Hội Người Việt Canada, Hiệp Hội Nhân Quyền Quốc Tế (Đức), và Tenaganita (Mã Lai). Sau một năm hoạt động, Liên Minh CAMSA đã can thiệp cho trên 30 vụ lớn nhỏ, ảnh hưởng đến ba ngàn công nhân. Liên Minh CAMSA cần sự yểm trợ của đồng bào để tiếp tục phát triển hoạt động nhằm can thiệp và trợ giúp nạn nhân, truy tố thủ phạm, và thúc đẩy những thay đổi về chính sách của các quốc gia.

Mọi đóng góp yểm trợ cho Liên Minh CAMSA, xin đề cho và gởi về:

BPSOS/CAMSA

PO Box 8065

Falls Church, VA 22041 - USA