Hàng năm trên thế giới có rất nhiều gia đình tan vỡ và rất nhiều thảm kịch xảy ra vị nạn nghiện cờ bạc. Khi nghe nói đến nghiện, người ta thường nghỉ đến nghiện hóa chất, như nghiện rượu, nghiện á phiện, chớ ít ai nghĩ đến nghiện cờ bạc. Trong vài năm gần đây, các sòng bài của các bộ lạc da đỏ (tribal casino) được chính phủ Mỹ cho phép phát triển. Những nơi đó dần dần trở thành trung tâm giải trí của các cộng đồng thiểu số gốc Á Châu, trong đó có cộng đồng người Việt. Vì khó cạnh tranh với những sòng bài ở Las Vegas, các sòng bài này nhắm vào tập tục và văn hóa Á Châu để quảng cáo thu hút khách hàng gốc Á Châu. Chủ sòng bài mướn nhân viên chia bài nói tiếng Việt, phát triển những loại cờ bạc mà dân Á Châu quen thuộc và ưa thích như xì dách, bài cào. Họ còn cho tổ chức những buổi văn nghệ Việt Nam vào cửa tự do, khỏi trả tiền và có xe đưa rước miễn phí. Ngoài ra còn có những quầy buffet phục vụ món ăn Á châu với giá thật rẻ.
Nghiện cờ bạc phát xuất từ đâu?
Cơ bản của nghiện cờ bạc là do lòng tham. Dân di cư Á Châu thường có cuộc sống hết sức khổ cực ở quê hương, nên tâm lý dễ bị thu hút bởi những cái gì miễn phí hay rẻ tiền. Thưởng thức văn nghệ miễn phí, có xe đưa đón và muốn ăn bao nhiêu cũng được với giá rẻ mạt là những chiêu bài của chủ sòng bài mà ít có ai cưỡng lại được. Khi được "may mắn" như vậy làm người đi viếng sòng bài cảm thấy tự tin hơn và muốn thử vận may. Họ lại còn được cho một số tiền nhỏ để thử thời vận. Như vậy ai mà không thích?
Theo nghiên cứu của chính phủ thì người bị nghiện cờ bạc chiếm tỷ lệ 1-2%, tỷ lệ này tăng gắp đôi (4%) khi người bị nghiện sống cách sòng bài trong vòng 50 dặm. Ðúng như câu ca dao của ông bà ta nói: gần mực thì đen, gần đèn thì sáng.
Tâm lý của người nghiện
Người nghiện thường tin tưởng vào vận may mà không hiểu luật nhân quả, làm cực thì mới được hưởng nhiều. Họ muốn ngồi không mà tiền vào. Ngoài ra nghiện còn kèm với cái bản ngã là mình đánh bài giỏi sẽ "thắng cuộc", bỏ công ra ít mà được lời to, như thế mình rất đặc biệt và giỏi hơn thiên hạ. Các sòng bài thường chụp hình người thắng cuộc treo tường để đánh vào cái tâm lý đó. Nếu ta tham vật gì đó mà được nó thì cái vật đó dần dần bớt sự hào nhoáng của nó. Ngược lại khi tham mà không được thì lòng tham bị thôi thúc nhiều hơn và hy vọng chiếm được vật ham muốn ngày càng tăng. Người thế gian gọi đó là hy vọng thắng cuộc mà không nhận ra đó chính là lòng tham của mình. Ðó là cái nghịch lý dẫn đến nghiện cờ bạc. Càng thua, người nghiện càng bỏ thêm nhiều tiền để hy vọng gỡ gạc. Dần dần họ lún sâu vào con đường nghiện hồi nào mà không hay.
Nghiện cờ bạc có phải là một loại bịnh tâm thần hay không?
Phân tích về tâm lý, người nghiện cờ bạc thường có những triệu chứng của lo âu, ám ảnh, và không tự chủ được hành động (obsessive compulsive symptoms). Những người đó thường không có hạnh phúc trong cuộc sống và bị nhiều căng thẳng. Họ tìm đến sòng bài trong niềm hy vọng được "cứu rỗi" bằng cách thắng cuộc và họ sẽ trở thành triệu phú có cuộc sống đầy đủ với nhiều hạnh phúc. Nói một cách khác, họ bám vào niềm hy vọng được lên thiên đàng vật chất một ngày nào đó ở cõi trần gian này. Lần đầu tiên đến sòng bài, họ thắng một số tiền nhỏ. Ðiều đó nuôi dưỡng lòng hy vọng của họ. Họ bỏ ra một số tiền lớn hơn để hy vọng thắng to hơn nữa, nhưng lần này bị thua. Xác suất thắng ở các sòng bài chỉ có gần 10%, có nghĩa là chơi 100 ván bài, cơ hội thua là 90%. Khi thua, cơn lo âu tăng và cái hy vọng ảo huyền sẽ thắng ván bài sau thôi thúc họ bỏ thêm tiền nửa. Rồi dần dần họ đi sâu vào những cơn tuyệt vọng lẫn lộn với hy vọng.
Lúc thua, khi về nhà, người chơi cờ bạc có tâm trạng tức tối, bực bội và một chút hổ thẹn. Người bình thường không thích tâm trạng này và lánh xa sòng bài không thích đặt chân đến đó nữa. Ngược lại, người nghiện thì thường bị ám ảnh bởi những lần thua này và họ bị thu hút trở lại sòng bài với niềm hy vọng gỡ gạc được lần sau. Ðó giống như tâm trạng của người bị khước từ tình yêu, họ bị ám ảnh bởi người yêu đã chối từ họ và muốn làm mọi cách để được tình yêu trở lại. Người nghiện cờ bạc cũng vậy, bị mất ăn mất ngũ khi thua và đầu óc lúc nào cũng không thể không nghỉ đến sòng bài. Dần dần họ bỏ bê gia đình và công ăn việc làm để đến sòng bài như con thiêu thân bị ánh đèn thu hút. Một số người bị mất sở làm vì nghiện cờ bạc. Họ có thể thiếu suy nghĩ thế chân xe hơi hay nhà cửa để bám vào niềm hy vọng ảo huyền của thần tài chiếu cố họ một ngày nào đó.
Khi mắc phải bịnh nghiện cờ bạc thì người nghiện cần phải đến chuyên viên tâm thần để tham khảo và trị liệu đúng mức.
Dựa trên căn bản khoa học nào để nói nghiện là một bệnh tâm thần.
Khi bị nghiện cờ bạc, não bộ của người nghiện dần dần bị thay đổi. Những thay đổi này liên hệ đến các chất Dopamine và Opioids. Những điều trước đây mang đến hạnh phúc như quan hệ gia đình và bạn bè dần dần trở thành vô vị. Mắt họ chỉ sáng lên khi nghe đến sòng bài. Cuộc sống họ xoay quanh cái đỏ đen của cờ bạc. Họ có cảm giác hồi họp thích thú khi đặt chân vào sòng bài, sự căng thẳng tăng tột độ khi ván bài sắp được đặt ra, hy vọng lóe lên khi thắng chút đỉnh rồi thất vọng khi thua thật nhiều. Thất vọng nuôi dưỡng hy vọng, họ bỏ tiền ra chơi càng ngày càng nhiều và dần dần họ mất tự chủ hành động của họ. Họ trở thành con thiêu thân đốt sự nghiệp và hạnh phúc gia đình trong sòng bài. Ðến lúc này, những mạch thần kinh trong não bộ bị thay đổi khá nhiều. Khi chúng bị thay đổi và củng cố theo chiều hướng nghiện rồi thì cái cơ hội người nghiện tự thức tỉnh trở lại cuộc sống bình thường rất là hiếm. Người bị nghiện cần phải gặp chuyên viên tâm lý để trị liệu và đôi khi cần dùng thuốc tâm thần thì chứng nghiện mới suy giảm.
Nghiện cờ bạc làm mất quân bình các hóa chất kể trên. Hậu quả là suy nghĩ, thái độ và hành động người nghiện thay đổi hẳn. Người đó cảm thấy thiếu thốn bực bội và bồn chồn khi không đặt chân đến sòng bài. Họ có thể ngồi suốt ngày trong sòng bài mà không chán. Những cơ cấu thần kinh trong nảo bộ bị thay đổi làm lý trí bị suy nhược. Lý trí họ muốn dừng cờ bạc mà họ không tự chủ được. Họ bắt đầu nói dối về thời gian họ ngồi ở sòng bài hay số tiền họ dùng trong cờ bạc. Những xích mích gia đình dễ sanh ra vì nhiều lý do trong đó có vấn đề trách nhiệm và tài chánh. Từ người làm ra tiền, bây giờ người nghiện phải xoay xở thế chân đồ đạc, mượn tiền và lạm dụng thẻ tín dụng với tiền lời cao. Một số người nghiện sanh ra tội trộm cấp vì không thể nào trả nổi những món nợ. Món nợ ngày càng chồng chất. Sự căng thẳng này xuôi khiến người nghiện tìm chút thoải mái chốc lát trong khói thuốc và rượu chè. Khi say rượu thì bạo động gia đình rất dễ xảy ra. Nạn nhân là những phụ nữ Á Châu ít khi chịu đi thưa chồng mình, phải âm thầm chịu đựng lâu dài. Những nghiên cứu cho thấy hầu như phân nửa người nghiện cờ bạc lạm dụng rượu và những hóa chất làm nghiện.
Những lời khuyên cho người nghiện cờ bạc
Nhìn trên phương diện tôn giáo, ta thấy rằng tìm cách giải quyết tâm hồn hụt hẫng qua công thức vật chất "làm ít hưởng nhiều" hay "hy vọng số hên sẽ đến" sẽ không tồn tại lâu dài. Phật thì đưa ra thuyết nhân quả. Nhân nào thì quả nấy. Thế gian thì có câu: "tiền nào của nấy". Ta phải bỏ công sức học tập, làm cực thì mới có cuộc sống sung sướng được. Ta không thể xây dựng nền tảng cuộc sống trên căn bản tham lam hay ham muốn quá độ được. Các tôn giáo dạy ta nên bố thí và thương người để xóa bỏ lòng tham ích kỷ. Ðây là bước đầu đi vào đời sống tâm linh. Từ bi và bố thí củng cố quan hệ thương yêu giúp đỡ lẫn nhau để làm giảm bớt sự cô đơn và căng thẳng tinh thần.
Người nghiện không hiểu rằng họ bỏ hết công sức xây lâu đài trên cát, thì làm sao cái lâu đài "thắng cuộc" đó được bền vững được. Họ mất khả năng suy luận để hiểu tại sao những sòng bài càng ngày càng nguy nga lộng lẫy. Sự giàu sang thật nhanh của những chủ sòng bài từ đâu ra? Chúa Jesus nhìn thấy sự thật nên Ngài mới dám hy sinh thân mạng trên thập tự với ý nghĩa là nhân loại nên dùng sự hy sinh của Chúa để bắc cầu đi qua thế giới tâm linh. Cũng nên nhắc lại là nguyên do Chúa bị đóng đinh trên thập tự là vì Ngài đã đạp đổ sự thờ phụng vật chất ở đền thờ. Phật thì dạy chúng ta nên dùng trí tuệ để phá tan sự cám dỗ của vật chất vô thường để có cơ hội nhìn thấy những giá trị bền vững của tâm linh. Ở thế giới này, hạnh phúc sẽ chân thật và tồn tại lâu dài hơn.
Tóm lại, nghiên cờ bạc là bài học cho ta thấy sự tai hại khi chúng ta mê đấm thế giới vật chất và quay đầu lại với những giá trị tinh thần vững chắc. Khi càng lún sâu vào con đường này thì đi trở ra hết sức là khó. Lúc đó có thể gia đình bị tan rã, vợ hay chồng và con hận người bị nghiện bỏ bê gia đình. Người đó muốn trở về nhà nhưng nhà cửa không còn nữa. Vì thế, tốt nhất là chúng ta nên thức tỉnh, chớ để cơn mê cờ bạc thiêu đốt cuộc đời của ta và làm hại cho những người thân mà ta đang có trách nhiệm bảo vệ.
[Nguyệt San Mạch Sống thuộc hệ thống truyền thông của Uỷ Ban Cứu Người Vượt Biển: http://www.machsong.org.]
