Ruột già (colon; large intestine; large bowel) thuộc về bộ máy tiêu hoá (digestive system/tube), nối tiếp với ruột non (small intestine; small bowel), có hình ống, dài khoảng một mét rưỡi (150 cm). Nhiệm vụ chính yếu của ruột già là rút bớt nước từ chất thải của thức ăn, sau khi đã được tiêu hoá trong ruột non, làm cho nó trở nên khô và chắc lại thành khối, gọi là phân hay phẩn (feces; stools).
Về phương diện cơ thể học ruột già được chia ra nhiều phần. Bắt đầu từ hốc bụng dưới bên phải, đi từ dưới lên trên dọc theo thành bụng bên phải, đó là phần (đi) lên (ascending colon); rồi gấp 90 độ để đi ngang từ phải sang trái, gọi là phần ngang (transverse colon); rồi lại gấp 90 độ đi từ trên xuống dưới dọc theo thành bụng bên trái, mang tên phần xuống (descending colon) và nối tiếp bằng một phần ruột hình chữ S nên gọi là phần S (Sigmoid colon).
Phần S nối tiếp bằng phần ruột thẳng (rectum), rồi mở ra ngoài bằng hậu môn (lỗ đít; anus).
Một chút kiến thức căn bản về ung thư ruột già:
Tế bào ung thư (malignant cells) phát xuất từ lớp thượng bì (epithelium) của lớp màng nhày (mucosa layer) ở mặt trong thành ruột già, do sự mất kiểm soát cơ chế sinh trưởng bình thường (loss of the normal control mechanisms governing growth).
Các tế bào ung thư ban đầu phát triển tại chỗ, rồi mới ăn lan ra một phần hay toàn phần thành ruột già và cũng có thể xâm nhập những cơ quan xung quanh ruột, hay lan toả đi khắp cơ thể do tế bào ung thư ăn lan vào các mạch bạch huyết (lymphatic vessels) hay mạch máu (blood vessels) nằm đầy trong thành ruột. Khi đó ta gọi là ung thư di căn (chuyển di; metastasis).
Di căn có thể nằm trong vùng quanh chỗ ung thư nguyên thủy ở ruột già (colon primary cancer), khi đó ta gọi là di căn vùng (regional metastases), thường là các hạch bạch huyết (regional nodal metastases).
Nhưng cũng có khi di căn ăn lan ra xa đến các cơ quan khác, như gan, phổi, óc, xưong...; lúc đó ta gọi là di căn xa (distant metastases). Khi ấy ung thư trở thành bệnh toàn thân (systemic disease), rất khó chữa trị và bệnh tình trở nên rất xấu.
Ở tại chỗ ung thư nguyên thủy khi tìm ra thuờng lớn hơn một (1) cm và chứa khoảng một triệu tế bào ung thư. Theo tính toán thì mất khoảng 3 dến 7 năm để mầm ung thư trên đạt đến độ lớn này. Mỗi khi số lượng tế bào ung thư tăng gấp hai thì độ lớn của khối ung thư tăng gấp bốn (khối ung thư 4 cm chứa khoảng hai triệu tế bào ung thư chẳng hạn).
Chúng ta cần phải truy tầm ngay từ khi bệnh mới phát mầm tại ngay ruột già. Bởi trong tiến trình phát triển nói trên, tế bào ung thư có thể ăn lan vào mạch bạch huyết hay mạch máu và chạy đi xa khỏi nơi nguyên thủy, cho dù mầm ung thư còn rất bé.
Tôi xin dẫn chứng những quan tâm của chính quyền đến sức khỏe cộng đồng bằng bài báo dưới đây qua tường thuật trên mạng của Việt Báo vào ngày thứ Bảy, 6/16/2007, 12:02:00 AM dưới tiêu đề: "Nỗ Lực Tuyên Truyền Mới Nhất Từ American Cancer Society" (http://www.vietbao.com/?ppid=45&pid=5&nid=109508).
Việc phòng chống ung thư ruột già trong cộng đồng Việt Nam ở Mỹ:
FOUNTAIN VALLEY, Calif. Thứ Năm ngày 14 tháng 6 American Cancer Society cộng tác cùng ba hãng quảng cáo Á-Mỹ mở cuộc họp báo tuyên truyền và khuyến khích dân gốc Việt chống bệnh ung thư ruột già, đặc biệt là nam nữ, lứa tuổi trên 50. Cùng tham gia nỗ lực chống căn bệnh ung thư ruột già là bác sĩ Nguyễn Bích Liên và nữ tài tử Kiều Chinh.
"Có thể ngăn ngừa bệnh ung thư ruột già nếu được phát hiện sớm," bác sĩ Nguyễn Bích Liên, M.D. tình nguyện viên cho hiệp hội American Cancer Society phát biểu. "Ung thư ruột già là căn bệnh nguy hiểm cho người tuổi từ 50 trở lên. Xin quý vị hãy cùng tôi bảo vệ cuộc sống của chính mình bằng cách ngăn ngừa căn bệnh hiểm nghèo này," Kiều Chinh, gương mặt đại diện mới nhất của American Cancer Society, có lời nhắn nhủ đến cộng đồng.
American Cancer Society cho biết bệnh ung thư ruột già là loại ung thư thứ hai thường thấy ở phụ nữ Việt Nam và thứ tư đối với nam giới. Tuy nhiên, tỷ lệ người đi thử nghiệm để ngăn ngừa căn bệnh này rất thấp. Trong tổng số những người tuổi 50 trở lên đi thử nghiệm sigmoidoscopy hoặc colonoscopy ở California trong vòng 5 năm qua, chỉ có 28% số người thuộc gốc Á Châu, so với 43% người Mỹ trắng, 41% người Mỹ gốc Phi Châu, và 31% người Châu Mỹ Latin. American Cancer Society, Nhà Thương USC/Norris Cancer và các công ty quảng cáo đều đồng ý rằng phải có sự cải tiến trong việc khuyến khích mọi người hiểu biết và phòng chống bệnh.
"Mục tiêu của chúng tôi là biến bệnh ung thư trở thành căn bệnh của quá khứ," theo lời của Debbie Walsh, giám đốc điều hành của Nhà Thương USC/Norris Cancer Hospital. "Đặc biệt là những cộng đồng chưa được phục vụ chu đáo thường rất dễ bị tổn hại, đây cũng chính là lý do chúng tôi rất hãnh diện khi được hợp tác với những công ty rất đáng nể này nhằm gia tăng nhận thức về sự quan trọng của việc phát hiện sớm bệnh ung thư ruột già."
"Chúng tôi muốn giúp người Việt hiểu được rằng, nếu đi thử nghiệm sớm, họ có thể giảm khả năng bị bệnh ung thư ruột già rất nhiều, hoặc phát hiện bệnh lúc còn đang có thể điều trị," Peter Huang, giám đốc điều hành công ty AAAZa, phát biểu. "Mặc dù chúng tôi cạnh tranh trên lãnh vực quảng cáo, nhưng chúng tôi đã bắt tay phòng chống bệnh ung thư ruột già và muốn phổ biến thông tin quan trọng này đến quý vị."
"Nếu chúng tôi có thể làm gia tăng sự hiểu biết về bệnh ung thư ruột già và có thể cứu sống nhiều người, thì đây là một thử thách chúng tôi không thể bỏ qua," Bill Imada, giám đốc điều hành công ty IW Group, Inc., kết luận.
Những cá nhân được chẩn đoán có bệnh ung thư ruột già ở giai đoạn đầu qua việc thử nghiệm thường xuyên có tỷ lệ sống trên 5 năm đến 90%. Tuy nhiên, chỉ có khoảng 38% những người mắc bệnh ung thư ruột già được phát hiện ở giai đoạn đầu, so với 75% bệnh ung thư tuyến tiền liệt và 66% bệnh ung thư vú.
Nếu muốn biết thêm chi tiết bằng tiếng Việt về bệnh ung thư ruột già hay các loại ung thư khác xin gọi American Cancer Society tại 1-800-227-2345 hoặc bằng tiếng Anh ghé mạng http://www.cancer.org/.
[Nguyệt San Mạch Sống thuộc hệ thống truyền thông của Uỷ Ban Cứu Người Vượt Biển: http://www.machsong.org.]
