Các Tổ Chức Dân Quyền Gốc Á: Bộ Nội An Cần Tham Vấn Cộng Đồng Việt Về Thoả Thuận Dẫn Độ
Uỷ Ban Cứu Người Vượt Biển
Ngày 19 tháng 2, 2008
Hôm nay nhiều tổ chức toàn quốc của người Mỹ gốc Á cùng gởi văn thư cho Bà Julie Myers, Giám Đốc Chấp Pháp Di Dân và Hải Quan, để yêu cầu một buổi họp nhằm thảo luận về những khiếm khuyết trong thoả thuận thư dẫn độ mà chính bà ta đã ký kết với Việt Nam ngày 22 tháng 1, 2008.
Văn thư bày tỏ nỗi thất vọng của cộng đồng người Mỹ gốc Á nói chung khi Chính Phủ Hoa Kỳ đã không hề hội ý với cộng đồng người Mỹ gốc Việt về một vấn đề liên quan đến người Việt ở ngay tại Hoa Kỳ. Và chính vì thiếu sự hội ý nên thoả thuận với Việt Nam mang nhiều khiếm khuyết trầm trọng.
“Thoả Thuận Thư này đã tạo cơn sốt và ngộ nhận cho nhiều gia đình trong cộng đồng Mỹ gốc Việt và đã đặt các người lãnh đạo cộng đồng vào thế khó xử vì không có câu trả lời cho các câu hỏi dồn dập của thành viên trong cộng đồng”, theo lá thư do TS Nguyễn Đình Thắng, Giám Đốc Điều Hành UBCNVB, đại diện ký cho sáu tổ chức toàn quốc người Mỹ gốc Á.
Văn thư nêu các lãnh vực đáng quan tâm, gồm có:
- Thành tích vi phạm nhân quyền của chính quyền Việt Nam;
- Giao trả người tị nạn về một nơi chốn mà họ sợ hãi có căn cứ là sẽ bị đàn áp;
- Thiếu những bảo đảm về việc cấp hộ khẩu và chứng minh nhân dân;
- Thiếu sự phân loại số 1,500 người sẽ bị dẫn độ;
- Thiếu thể thức công minh về dẫn độ.
TS Thắng có nhiều kinh nghiệm theo dõi tình cảnh của đồng bào thuyền nhân bị hồi hương từ các trại tạm dung Đông Nam Á và Hồng Kông trong những năm 1994-1996. Năm 1997 Ông tham gia phái đoàn do DB Christopher Smith tổ chức để tìm hiểu tình cảnh của những thuyền nhân gặp khó khăn sau khi hồi hương. Sau khi trở về TS Thắng lập hồ sơ can thiệp cho nhiều trường hợp mà sau này chính phủ Hoa Kỳ hay Liên Hiệp Quốc đã phải thừa nhận là bị ngược đãi.
“Nếu không có hộ khẩu và chứng minh nhân dân thì người hồi hương sẽ trở thành cư dân bất hợp pháp và kẻ không nhà ở ngay tại quê hương mình. Không những vậy, họ có thể bị đưa về những vùng xa xôi mà trước kia là vùng kinh tế mới đầy ải những tù nhân chính trị và vợ con của tù nhân chính trị”, TS Thắng nói.
Hơn nữa, chính phủ Hoa Kỳ cần thiết lập cơ chế để theo dõi tình cảnh của người hồi hương sau khi họ bị dẫn độ và để thu nhận những báo cáo của chính đương sự hay của thân nhân về các hành vi kỳ thị, phân biệt đối xử có thể lên đến mức được xét là ngược đãi. Chính phủ Hoa Kỳ cũng cần nghĩ đến các biện pháp can thiệp hay bảo vệ cho người hồi hương nếu họ bị ngược đãi.
“Bằng không, chính phủ Hoa Kỳ có thể sẽ vi phạm Công Ước Liên Hiệp Quốc 1951 Về Tư Cách Người Tị Nạn mà Hoa Kỳ đã ký. Bởi lẽ nếu người hồi hương bị đàn áp thì hoá ra chính Hoa Kỳ đã đẩy họ vào tình trạng này mà không có sẵn biện pháp để can thiệp hay bảo vệ”, TS Thắng giải thích.
Qua văn thư, các tổ chức toàn quốc của người Mỹ gốc Á yêu cầu họp trực tiếp với Bà Myers để tìm giải pháp trước khi Thoả Thuận Thư với Việt Nam có hiệu lực vào cuối tháng 3 tới đây.
Ngày 6 tháng 2, TS Thắng cùng với LS Tuyết Dương thuộc Trung Tâm Công Lý Người Mỹ Gốc Á (Asian American Justice Center) và cô Helly Lee thuộc Trung Tâm Tác Vụ Đông Nam Á (SEARAC) đã họp với văn phòng của Nữ Dân Biểu Zoe Lofgren để trình bày về những khiếm khuyết trong Thoả Thuận Thư. Văn phòng này cho biết sẽ hỗ trợ cho những điều kiện hợp lý được đề nghị.
Một ngày sau khi Thoả Thuận Thư được ký kết giữa Hoa Kỳ và Việt Nam, Nữ DB Lofgren đã gởi văn thư cho Bộ Trưởng Nội An, Ông Michael Chertoff, để yêu cầu tạm hoãn việc thi hành Thoả Thuận Thư cho đến khi có sự đồng ý của Quốc Hội. Văn thư này cũng yêu cầu Ông Chertoff ra điều trần trước Uỷ Ban Tư Pháp.
Khởi xướng bởi UBCNVB, văn thư được nhiều tổ chức đồng ký tên: Asian American Institute, Asian American Justice Center, Asian Pacific American Legal Center of Southern California, National Congress of Vietnamese Americans, Southeast Asia Resource Action Center.
