Hỏi: Có thể nói rõ hơn về những yếu tố cần nộp đơn xin thi nhập tịch và cách thức có gì khác hơn so với 100 câu hỏi cũ không?

Đáp: Cách thức thi nhập tịch giữa 100 câu hỏi cũ và mới không có gì khác biệt cả; tất cả đều như nhau, chỉ khác là câu hỏi mới và cũ thôi. Ngoài ra, xin lưu ý các chi tiết sau đây khi cần nộp đơn xin thi nhập tịch:

a) Nếu nộp đơn TRƯỚC ngày 1 tháng 10 năm 2008, và được mời đi phỏng vấn TRƯỚC ngày 1 tháng 10 năm 2008, thì vẫn được dùng đề thi hiện tại (đề thi cũ).

b) Nếu nộp đơn TRƯỚC ngày 1 tháng 10 năm 2008, và được mời đi phỏng vấn SAU ngày 1 tháng 10 năm 2008, thì có quyền lựa chọn đề thi hiện tại hoặc đề thi mới. Sự chọn lựa này là do mình quyết định.

c) Nếu nộp đơn SAU ngày 1 tháng 10, năm 2008 thì bắt buộc sử dụng đề thi mới.

d) Nếu vì bất cứ lý do gì (như chờ kết quả lăn tay hay kết quả lý lịch tiền án tiền sự), ngày phỏng vấn được xếp SAU ngày 1 tháng 10 năm 2009, thì bắt buộc sử dụng đề thi mới dù đã nộp đơn vào bất kỳ thời điểm nào.

e) Nếu từ 65 tuổi trở lên, và đã ở Hoa Kỳ trên 20 năm, chỉ cần học trong phạm vi 20 câu hỏi thay vì 100 câu.

f) Sở Di Trú sẽ cho người xin thi nhập tịch có thêm một cơ hội thi nữa, tức là được phép thi ba (3) lần thay vì hai lần như trước đây.

Hỏi: Phải đúng bao nhiêu câu của phần thi vấn đáp và phần thi viết thì mới được đậu?

Đáp: Trong phần thi vấn đáp, quý vị chỉ cần trả lời đúng ít nhất 6 trên 10 câu hỏi. Còn phần thi viết thì quí vị sẽ được yêu cầu viết một câu bằng tiếng Anh, hoặc ngôn ngữ của quí vị nếu hội đủ tiêu chuẩn để miễn phần Anh Văn. Phần thi viết của quí vị cũng sẽ được chấp thuận nếu như chỉ sai một hoặc hai lỗi chính tả nhỏ mà không đáng kể.

Hỏi: Vậy bây giờ BPSOS đã có đề thi 100 câu hỏi mới phần tiếng Việt chưa?

Đáp: Hiện Sở Di Trú chỉ có đề thi mới phần Anh Ngữ. Sở Di Trú đang cho chuyển dịch đề thi này sang nhiều ngôn ngữ khác nhau để tiện sử dụng trong trường hợp người xin thi hội đủ điều kiện trả lời bài thi nhập tịch bằng tiếng mẹ đẻ của họ.

BPSOS đã chuyển dịch đề thi mới qua tiếng Việt để sẵn sàng phục vụ đồng hương. Đề thi này được thông dịch kèm theo hình ảnh rõ ràng và cụ thể để dễ nhớ và dễ học. Muốn biết thêm chi tiết, xin liên lạc hệ thống Trung Tâm Dịch Vụ SOS tại 10 tiểu bang thuộc văn Phòng BPSOS.

Hỏi: Trước tình trạng Sở Di Trú tăng lệ phí một cách ồ ạt như thế, nhiều đồng bào đã gặp trở ngại trong việc nhập tịch hay làm thẻ xanh vì khó khăn tài chánh. Phần lớn họ không biết là có thể xin miễn lệ phí nếu có thu nhập thấp. Vậy có thể cho biết cách thức nào để giúp cho những người có mức thu nhập thấp xin miễn đóng tiền lệ phí hay không?

Đáp: Sở Di Trú đã tăng lệ phí cho các loại đơn khác nhau kể từ tháng 7 năm 2007. Chẳng hạn đơn xin thi nhập tịch tăng 69%, từ 400 Mỹ kim lên đến 675 Mỹ kim; đơn xin thẻ xanh từ 395 Mỹ kim lên đến 1,010 Mỹ kim, tức hơn gấp ba lần. Sự gia tăng này còn chóng mặt hơn nữa nếu so sánh với năm 1998 lệ phí thi nhập tịch chỉ có 95 Mỹ kim mà thôi.

Đằng sau sự gia tăng lệ phí là sự thay đổi về chính sách của Quốc Hội. Do đó, Sở Di Trú phải tự túc về ngân sách để hoạt động và khi ngân sách của Sở Di Trú bị thâm thủng thì họ lại tăng lệ phí cao hơn. Nếu sự thâm thủng ngày càng nhiều thì lệ phí tăng ngày càng cao.

Sở Di Trú gần đây đã bác bỏ nhiều đơn xin miễn lệ phí do bị áp lực về ngân sách. Tuy nhiên, do bị chỉ trích bởi các tổ chức bảo vệ di dân và tị nạn nên Sở Di Trú đã ban hành bản hướng dẫn mới về việc cứu xét đơn xin miễn lệ phí. Đối với người Việt, việc miễn lệ phí thường áp dụng cho các loại đơn sau đây: I-90 (đơn xin đổi thẻ xanh), N-565 (đơn xin chứng chỉ nhập tịch mới), N-400 (đơn xin nhập tịch), N-600 (đơn xin chứng chỉ quốc tịch).

Đơn xin miễn lệ phí phải dựa vào sự thiếu khả năng chi trả và được quyết định bởi văn phòng Sở Di Trú nơi nộp hồ sơ. Quyết định này hoàn toàn tùy thuộc vào nhân viên cứu xét. Hiện nay, tỉ lệ được chấp thuận xin miễn lệ phí ở mức 65% đến 85% tuỳ vào loại đơn.

Hỏi: Cần phải có những tiêu chuẩn nào để có thể hội đủ điều kiện cho việc miễn lệ phí xin thi nhập tịch?

Đáp: Sau đây là một số điểm chính yếu rút ra từ tài liệu hướng dẫn vừa được Sở Di Trú ban hành.

Các yếu tố thuận lợi khi đơn được cứu xét:

- Thu nhập thấp: Sở Di Trú không quy định rõ thế nào là thu nhập thấp, mà xét theo từng trường hợp. Chẳng hạn người có thu nhập cao hơn nhưng bắt buộc phải chi tiêu cho thuốc thang và bác sĩ nhiều hơn thì vẫn có thể được cứu xét ngang với người thu nhập thấp mà ít chi tiêu. Thường thì nếu thu nhập dưới mức nghèo do chính phủ Liên Bang ấn định thì sẽ có triển vọng nhiều hơn. Mức nghèo được ấn định cho năm 2007 là 10,210 Mỹ kim cho gia đình một người và cộng thêm 3,480 Mỹ kim cho mỗi người trên đó.

- Được hưởng trợ cấp xã hội của chính phủ Liên Bang trong vòng 180 ngày qua hay hội đủ điều kiện được hưởng trợ cấp xã hội

- Cao niên (trên 65 tuổi)

- Những người tàn tật hoặc khuyết tật có giấy chứng nhận của cơ quan chính phủ như SSA, HHS, VA...

- Có nhiều thân nhân phụ thuộc về tài chánh trong nhà cùng nộp đơn

- Hoàn cảnh nhân đạo đặc biệt: những ai được chứng nhận khiếm dụng bởi một cơ quan Liên Bang.

Những yếu tố kể trên tạo thuận lợi chứ không bảo đảm việc đơn xin miễn lệ phí sẽ được chấp thuận. Tuy nhiên, nếu hội đủ một trong những điều kiện trên thì cơ hội xin miễn lệ phí sẽ cao hơn. Do đó, cần phải trình bày trong đơn những lý lẽ có tính thuyết phục và lời khai phải nhất quán.

Hỏi: Vậy thể thức xin miễn lệ phí như thế nào?

Đáp: Đơn xin miễn lệ phí cần phải nộp kèm với đơn xin nhập tịch, đổi thẻ xanh, v.v. và phải bao gồm những tài liệu sau đây:

Lời xác nhận của đương đơn nêu rõ lý do không thể trả tiền lệ phí và nêu những yếu tố thuận lợi cho việc xin miễn lệ phí như sau:

- Tuổi tác

- Thu nhập

- Mất khả năng (disability)

- Nhận trợ cấp xã hội của chính phủ liên bang trong 180 ngày qua

- Thu nhập gia đình: số người trong hộ, thu và chi, khả năng đóng góp của mỗi người trong hộ

- Bản kê khai các khoản thu và chi để chứng minh không đủ khả năng chi trả lệ phí

- Các chứng từ hỗ trợ cho đơn xin miễn lệ phí như hợp đồng thuê nhà, tiền trả nợ mua nhà hàng tháng, hồ sơ thuế vụ, thư của chủ mướn, giấy trả lương, các hoá đơn tiền điện, nước, gas, điện thoại, tiền thực phẩm, tiền bác sĩ,v.v…

Hỏi: Vậy khi nộp đơn cần phải ghi gì trên đơn để Sở Di Trú biết?

Đáp: Cần ghi chữ thật to trên bì thư: FEE WAIVER ENCLOSED

Hỏi: Nếu nhiều người trong một gia đình cùng làm đơn xin miễn lệ phí thi nhập tịch thì có cần phải nộp đơn riêng hay không? Phải chờ bao lâu thì biết được kết quả?

Đáp: Trong trường hợp gia đình có nhiều người cùng xin miễn lệ phí thì mỗi người phải nộp đơn riêng. Một điều rất quan trọng cần phải nhớ là tất cả giấy tờ phải dịch sang Anh ngữ. Trên nguyên tắc, Sở Di Trú phải thông tin quyết định và báo cho đương đơn biết là đơn xin miễn lệ phí có được chấp thuận hay không trong vòng 5 ngày. Đương đơn cần lên tiếng khiếu nại nếu phải chờ lâu hơn. Nếu đơn bị bác, đương đơn có thể nộp thêm giấy tờ chứng minh như:

- Chứng từ lương bổng

- Giấy khai thuế

- Thư của công ty xác nhận mức lương

- Danh sách các người trong gia đình với ngày và nơi sinh cũng như mức thu nhập của mỗi người

- Giấy chứng minh nhận các trợ cấp của chính phủ Liên Bang dành cho người thu nhập thấp (SSI, Medicaid, Chip…) nội trong 180 ngày gần đây

- Giấy chứng nhận các khoản chi phí về y tế

- Giấy chứng nhận các khoản chi phí như trả tiền nhà, tiền trông con, tiền nợ, tiền thực phẩm, chi phí cho quần áo và gia dụng, v.v.

Không có hướng dẫn hay tiêu chuẩn nào về số lượng chứng từ cần cung cấp. Mỗi văn phòng Sở Di Trú có thể có thiên kiến riêng. Nếu nộp quá ít thì có thể thiếu tính thuyết phục. Còn như nộp quá nhiều thì có thể sẽ kéo dài thời gian cứu xét. Tốt nhất khởi đầu với một số lượng chứng từ vừa đủ để hỗ trợ cho lời khai và bổ túc thêm nếu đơn bị từ chối.

Văn phòng BPSOS chúng tôi có luật sư đại diện – LS Võ Hoàng An Phong cùng các nhân viên thuộc hệ thống trung tâm dịch vụ của UBCNVB. Mọi thắc mắc về thi nhập tịch, bảo lãnh, thẻ xanh, di trú, v.v. Xin liên lạc với chúng tôi qua các trung tâm dịch vụ SOS.

[Nguyệt San Mạch Sống thuộc hệ thống truyền thông của Uỷ Ban Cứu Người Vượt Biển: http://www.machsong.org.]