ĐỖ HỘI

Hàng năm, bắt đầu giữa tháng giêng đã có nhiều gia đình đi khai thuế lợi tức hầu mong lấy về số tiền thuế đã đóng nhiều hơn mức thuế qui định hoặc được bù đắp do có thu nhập thấp hoặc có con nhỏ (Earned income credit and Additional child credit). Đây là một món tiền to lớn mà chính phủ đã trả lại và bù đắp cho những gia đình có thu nhập thấp.

Đã có nhiều người nêu lên những câu hỏi liên quan về thuế lợi tức và làm sao để có thể  lấy lại tối đa tiền thuế dư mà mình đã trả trước trong lương và hưởng thêm những bù đắp của chính phủ qua việc khai thuế lợi tức. Nhằm cung cấp một số kiến thức căn bản về khai thuế lợi tức, chúng tôi xin nêu ra một số hiểu biết và kinh nghiệm cá nhân qua những năm tháng làm công việc khai thuế, đặc biệt là các khách hàng người Việt Nam mình.

Thông thường, khi đi khai thuế, quí vị phải mang theo các giấy tờ liên quan tới thuế như W-2 (Lợi tức hàng năm đã đóng thuế), 1099- G (Bồi hoàn do thất nghiệp), 1099 MISC (Lợi tức hàng năm, chưa đóng thuế), I-1098 (Tiền lời do gởi tiết kiệm), 1099 Consolidated Form (Bán chứng khoán), W-2 G (Tiền thắng giải đua ngựa, chơi bài)

Nếu quí vị đến khai thuế tại văn phòng mà năm trước đã khai, quí vị chỉ cần mang những giấy tờ liên quan tới thuế như các giấy tờ thuế đã nêu ở trên, không cần phải mang các loại giấy tờ khác như thẻ an sinh xã hội, ngày tháng năm sinh của quí vị và các con, vì những chi tiết này đã được lưu giữ trong máy điện toán. Nếu quí vị đổi người khai thuế khác thì nhớ mang theo một bản sao khai thuế của năm trước đó (Form 1040) để người phục vụ khai thuế điền các thành viên trong gia đình vào mẫu thuế một cách chính xác 100%; ngoài ra cũng nói cho họ biết những thay đổi thêm bớt trong gia đình như có thêm con mới ra đời, hoặc có con lớn đã đi làm và khai riêng.

Sau đây chúng tôi trình bày thêm một số kiến thức cần biết ngõ hầu quí vị có thêm những cơ may lấy về tiền thuế thặng dư, những khoản bù đắp đặc biệt và những chi phí do có con trẻ mà quí vị đã nuôi dưỡng. Đây là một món tiền rất lớn mà chính phủ phải trả và bù đắp lại cho quí vị hàng năm qua việc khai thuế lợi tức.

Nếu quí vi nào có con đẻ, con nuôi hoặc cháu mà quí vị đã chu cấp trên 6 tháng trong năm, dưới 17 tuổi hoặc từ 18 tới 23 mà đang học đại học hoặc học nghề thì được giảm thuế đặc biệt dành cho trẻ em và những bù đắp của chính phủ do phải nuôi con (Earning income tax credit, child tax credit). Đấy là một món tiền khá lớn dành cho những gia đình có lợi tức thấp (dưới $34.692 cho gia đình có 2 con hoặc dưới $11.200 cho độc thân). Nếu quí vị đã trả những chi phí cho nhà trẻ, trường mẫu giáo hoặc trường tư, quí vi cũng được trả lại một phần những chi phí đó (Child tax expenses). Ngoài ra quí vị có trả học phí cho mình hoặc các con đang theo học đại học hoặc học nghề, quí vị cũng được hưởng một phần hoàn trả khá lớn.

Kế đó quí vị cũng được hưởng khấu trừ từ thu nhập do đã chi trả những chi phí trong năm khai thuế. Quí vị là giáo viên thì được khấu trừ do chi trả về những vật liệu, sách nghiên cứu để dạy học (Educator  expenses). Quí vị nào đã đóng góp cho quĩ về hưu (IRA), chi trả tiền lãi do vay mượn khi còn đi học (Student loan interest), những chi phí do di chuyển chỗ ở (Moving expenses), chi trả chi phí nuôi con sau khi li dị (Alimony paid) thì cũng được khấu trừ một phần từ thu nhập.

Một phần khấu trừ từ thu nhập khá lớn xuất phát tư số nhân khẩu trong gia đình (Standard deduction) hoặc những chi trả khác (Itemized deduction) như đã trả tiền lời do vay tiền mua nhà (Mortgage interest), trả thuế cho tiểu bang quí vị đang cư ngụ, thuế địa phương, thuế bất động sản (Real estate), quyên tặng cho các tổ chức bất vụ lợi, chùa hoặc nhà thờ, những chi phí liên quan tới việc làm mà không được chủ nhân doanh nghiệp chi trả, v.v. Quí vi chỉ được chọn một trong hai loại khấu trừ kể trên (Standard or Itemized deduction) từ thu nhập.

Nếu quí vị kinh doanh (Business) thì sẽ hơi phức tạp một chút. Quí vị phải chuẩn bị đầy đủ các loại giấy tờ liên quan tới công việc kinh doanh như báo cáo chi và gởi vào trong trương mục ngân hàng (Bank Statement), hóa đơn chi trả những chi phí liên quan tới kinh doanh của quí vị. Tất cả chi và thu này phải được kê khai ở Schedule C để biết sự lời lỗ của doanh nghiệp trong năm qua. Nếu doanh nghiệp của quí vi có lời, thi số tiền lời này được xem như là lợi tức của quí vi. Nếu doanh nghiệp của quí vi bị lỗ, thì số tiền lỗ này sẽ được trừ đi từ các nguồn thu nhập khác để quí vị có được thu nhập sau cùng. Tương tự như vậy, quí vị nào có bán chứng khoán thì cũng phải kê khai trên mẫu SCH. D, sự lời hoặc lỗ cũng sẽ ảnh hưởng tới tổng cộng thu nhập. Quí vị nào có cổ phần trong các công ty cổ phần thì cũng nhận một báo cáo lời hoặc lỗ trong năm (SCH. K), sự lời hoặc lỗ cũng phải cộng thêm hoặc trừ đi từ thu nhập khác.

Còn nhiều vấn đề liên quan tới thuế lợi tức, nhưng trong phạm vi bài này chúng tôi chỉ nêu những trường hợp phổ biến thường gặp trong những gia đình người Việt mình nhằm phác họa một số kiến thức căn bản về khai thuế lợi tức ngõ hầu quí vị có thể hình dung được và tiếp nhận mộât vài kinh nghiệm.
Tóm lại, việc khai thuế không đơn giản và rất dễ phạm sai sót. Sở thuế có một hệ thống dữ kiện lưu trữ chính xác,  đầy đủ và nhiều nhân viên giàu kinh nghiệm để xem xét hồ sơ thuế. Cho nên quí vị nào chưa thấu hiểu luật thuế và những qui định thì dễ phạm những sai sót và sẽ dẫn tới những thiệt thòi cho mình hoặc đôi khi bị sở thuế mời lên làm việc (Audit) thì thật là phiền hà.
Thân chúc quí vị gặp nhiều may mắn và thuận lợi trong khi khai thuế lợi tức hàng năm.