Vận Động Nhân Quyền và Dân Chủ cho Việt Nam Qua TPA

Ts. Nguyễn Đình Thắng

Ngày 16 tháng 4, 2015

http://machsong.org

Đạo luật về Thẩm Quyền Phát Huy Mậu Dịch (Trade Promotion Authority, TPA), còn được gọi nôm na là "Đi Nhanh" (Fast-Track), vừa được đưa vào Quốc Hội Hoa Kỳ hôm nay cho thấy cuộc vận động mà Liên Minh cho một Việt Nam Tự Do và Dân Chủ khởi xướng đã đạt thắng lợi đầu tiên.

TPA cho phép Tổng Thống Hoa Kỳ hoàn tất đàm phán mậu dịch với các quốc gia trong khuôn khổ mà Quốc Hội đề ra. Sau đó, Quốc Hội chỉ có thể bỏ phiếu thuận hay chống, chứ không được tu chính.

Ngôn ngữ của dự luật được Uỷ Ban Tài Chính của Hạ Viện và Thượng Viện đưa ra hôm nay có điều kiện khá mạnh mẽ về quyền lao động. Cụ thể điều kiện này đòi hỏi các quốc gia ký kết thương ước với Hoa Kỳ phải bảo đảm quyền lao động, bao gồm quyền lập hội (nghiệp đoàn), quyền điều đình tập thể, xoá bỏ lao động cưỡng bách, và xoá bỏ lao động trẻ em. Đây là những điểm mà Liên Minh cho một Việt Nam Tự Do và Dân Chủ đã vận động từ đầu năm 2014, qua mũi nhọn quyền lao động.

Từ giữa năm 2014, Liên Minh mở ra mũi nhọn thứ hai: tự do tôn giáo. Từ đầu năm đến giờ chúng tôi vận động cài điều kiện về tự do tôn giáo vào TPA. Kết quả chưa được như ý vì ngôn ngữ của dự luật chỉ mới bao gồm điều khoản nhân quyền chung chung: Hành Pháp Hoa Kỳ phải bảo đảm rằng các chính quyền ký kết thương ước phải cam kết về các nguyên tắc minh bạch, pháp trị, dân chủ hoá và nhân quyền.

Theo nhận định của chúng tôi, dự luật này có triển vọng thông qua Uỷ Ban Tài Chính của cả Hạ Viện và Thượng Viện một cách không khó khăn vào tuần tới.

Tuy nhiên, khi ra trước toàn thể Hạ Viện và toàn thể Thượng Viện thì lại là chuyện khác. Hiện nay đang có sự chống đối mãnh liệt từ nhiều dân biểu và thượng nghị sĩ có quyền lực và ảnh hưởng.

Chẳng hạn, DB Chris Van Hollen cho biết ông ta chống lại TPA vì thiếu những điều khoản bảo vệ quyền lao động một cách mạnh mẽ và có thể thực thi. Ông bày tỏ quan tâm là dự luật TPA hiện nay không có những điều khoản thúc ép các quốc gia khác tuân thủ tiêu chuẩn quốc tế về quyền lao động và nêu đích danh Việt Nam. Qua vận động của Liên Minh, DB Van Hollen trước đây đỡ đầu cho Đỗ Thị Minh Hạnh, và bây giờ đang đỡ đầu cho Đoàn Huy Chương và Nguyễn Hoàng Quốc Hùng, là những người đang tù đày do tranh đấu cho quyền lao động.

Trong những ngày tới chúng tôi sẽ phối hợp với các nhóm vận động ở địa phương để cài thêm điều kiện nhân quyền vào dự luật TPA trước khi nó trước khi Hạ Viện và Thượng Viện để biểu quyết:

(1) Thêm vào dự luật những biện pháp trừng phạt khi một quốc gia không tôn trọng quyền lao động như đã cam kết;

(2) Thêm vào dự luật điều khoản loại trừ -- thẩm quyền "Đi Nhanh" của tổng thống sẽ không áp dụng đối với các quốc gia vi phạm tự do tôn giáo một cách trầm trọng.

Nhắc lại TPA chỉ là mở đầu cho việc hoàn tất đàm phán Hiệp Ước Đối Tách Xuyên Thái Bình Dương (TPP). Sau đó, Quốc Hội sẽ biểu quyết về TPP.

Cuộc tổng vận động ngày 18 tháng 6 ở Quốc Hội Hoa Kỳ tập trung vào TPP với mục đích đòi hỏi Việt Nam cải thiện nhân quyền thì mới được tham gia thương ước về phát triển mậu dịch này. Để tạo ảnh hưởng đủ mạnh, chúng tôi kêu gọi sự tham gia của đông đảo đồng hương ở khắp 50 tiểu bang Hoa Kỳ.

Chúng ta đã đạt được thắng lợi bước đầu -- từ trước đến giờ chưa bao giờ đạo luật TPA lại bao gồm điều khoản nhân quyền. Điều này sẽ tạo bàn đạp cho cuộc tổng vận động ngày 18 tháng 6. Qua đó, chúng ta sẽ dốc sức đòi hỏi Việt Nam phải chấp nhận con đường dân chủ hoá nếu muốn phát triển mậu dịch với Hoa Kỳ và thế giới tự do.

Để ghi danh tham gia Ngày Vận Động Cho Việt Nam, xin liên lạc cô Xuân Phương: elisephuong.ho@bpsos.org hoặc gọi cho cô Kim Cúc: 703-538-2190.

Bài liên quan:

Cơ hội vàng cho nhân quyền Việt Nam

http://machsong.org/modules.php?name=News&file=article&sid=3020

Toàn văn dự luật TPA:

http://www.finance.senate.gov/newsroom/chairman/release/?id=7701eb50-a0ef-4257-bfc1-b06efe725b8c