Luật sư Nguyễn Văn Đài
Cuộc bầu cử tự do, công bằng và có sự tham gia của 17 đảng phái chính trị ở Miến Điện vào ngày 1 tháng 4 năm 2012 vừa qua. Nó không chỉ đi vào lịch sử của Miến Điện mà sẽ đi vào lịch sử của khu vực Asean và thế giới. Bà Aung San Suu Kyi đă phát biểu sau khi thắng cử “Đây là chiến thắng của nhân dân…” và “Chúng tôi hy vọng đây là khởi đầu của một kỷ nguyên mới”. Cộng đồng quốc tế đă đánh giá rất cao cuộc bầu cử này đồng thời c̣n đánh giá tích cực toàn bộ tiến tŕnh dân chủ hóa đang diễn ra mạnh mẽ tại Miến Điện. Họ coi đó là khuôn mẫu để cho các chế độ độc tài và độc đảng khác c̣n lại trên thế giới học tập.
Những sự hy sinh và nỗ lực đấu tranh cho tự do dân chủ của nhân dân Miến Điện trải qua nhiều thập kỷ đă được đền đáp xứng đáng. Những ngày tới đây, chắc chắn Hoa Kỳ và EU sẽ tiếp tục nới lỏng và tiến tới xóa bỏ hoàn toàn cấm vận chống tập đoàn quân nhân Miến Điện trong nhiều thập kỷ qua. Điều này sẽ đưa Miến Điện hội nhập một cách toàn diện trong cộng đồng Asean và thế giới.
Chính phủ của đảng Đoàn kết và Phát triển liên bang (USDP) cầm quyền và các đảng phái chính trị khác cùng toàn thể nhân dân Miến Điện đă lựa chọn con đường dân chủ hóa. Xây dựng chế độ xă hội dân chủ đa đảng làm nền tảng vững chắc cho sự ổn định và phát triển phồn thịnh của đất nước. Sự lựa chọn khôn ngoan này không những đem lại lợi ích cho các thế hệ người Miến Điện hôm nay mà c̣n cho các thế hệ tương lai.
Chúng ta cùng nh́n rộng ra các nước trong khu vực châu Á, chỉ có những nước xây dựng chế độ xă hội dân chủ đa đảng, th́ những nước đó mới thực sự có xă hội ổn định, kinh tế phát triển, đời sống nhân dân được sung túc: Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan, Singapore, Thái Lan…
Trong khu vực châu Á, lịch sử đă cho thấy có nhiều nước từng chuyển đổi từ chế độc tài quân sự, chế độ độc đảng sang chế độ dân chủ đa đảng. Tiêu biểu đó tiêu biểu trong số đó là Đài Loan.
Sau năm 1949, Quốc dân đảng, đứng đầu là cố Tổng thống Tưởng Giới Thạch đă xây dựng và duy tŕ chế độ độc đảng tại Đài Loan suốt nhiều thập kỷ. Cho đến giữ thập niên 80 của thế kỷ 20, khi đó kinh tế Đài Loan đang phát triển, trong xă hội nổi lên một từng lớp trung lưu vững vàng, những người dân có học thức mong muốn được tham gia nhiều hơn về chính trị. Lúc này xă hội Đài Loan đă đủ trưởng thành để gánh thêm trách nhiệm trong nền chính trị mang tính dân chủ. Vào năm 1986, mặc dù lệnh cấm tổ chức những đảng phái chính trị mới chưa được băi bỏ, nhưng rất nhiều người dân Đài Loan đă thành lập lên những tổ chức, đảng phái chính trị đối lập. Rất nhiều người đă bị sách nhiễu, bắt giữ và tù đày. Nhưng người dân Đài Loan vẫn quyết tâm thực hiện ư nguyện của họ về một xă hội dân chủ. Một trong những đảng mà sau này đă dành thắng lợi trong cuộc bầu cử Tổng thống là Đảng Dân chủ tiến bộ do ông Trần Thủy Biền đứng đầu.
Cố Tổng thống Đài Loan, ông Tưởng Kinh Quốc, và cũng là lănh đạo của Quốc dân đảng lúc đó, đă khởi xướng tiến tŕnh cải cách chính trị không phải do áp lực mà do tác dụng của sự tiến bộ xă hội. Nhân dân Đài Loan và Quốc dân đảng đă thành công trong việc xây dựng và nuôi dưỡng nền chính trị dân chủ đa đảng trong ḥa b́nh. Kết quả đất nước Đài Loan ngày nay kinh tế phát triển, nền chính trị dân chủ ổn định, cuộc sống của người dân được tự do và sung túc.
Việc chuyển đổi từ chế độc đảng sang chế độ dân chủ đa đảng tại Đài Loan trước đây. Và ngày hôm nay là sự chuyển đổi từ chế độ độc tài quân sự sang chế độ dân chủ đa đảng của Miến Điện. Có điểm trùng hợp là: ngoài nỗ lực đấu tranh của nhân dân, sự ủng hộ và vận động của cộng đồng quốc tế, th́ đảng cầm quyền đă chủ động lănh đạo và dẫn dắt nhân dân trong tiến tŕnh dân chủ hóa. Do vậy việc chuyển đổi thể chế chính trị ở những nước này đă diễn ra trong ḥa b́nh, phi bạo lực.
Tổng bí thư đảng Cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng, khi c̣n là chủ tịch quốc hội, trong chuyến thăm CH Ấn Độ năm 2010. Ông đă trả lời phỏng vấn báo Express của nước chủ nhà là “…ở Việt Nam chưa thấy sự cần thiết khách quan phải có chế độ đa đảng, ít nhất là cho đến bây giờ.” Câu trả lời của ông Nguyễn Phú Trọng phần nào đă đúng. Bởi khi sống dưới chế độ độc đảng toàn trị, mọi ư kiến phản biện về chính trị đều bị qui là phản động, bị đàn áp, sách nhiễu, bắt bớ, tù đày th́ mong muốn, khát khao về một xă hội dân chủ của mọi người dân chỉ để trong ḷng, rất ít người dám bày tỏ và tranh luận với những người xung quanh để đi đến những đ̣i hỏi về dân chủ trong xă hội. Như vậy th́ làm sao đảng Cộng sản biết mà đáp ứng? Do đó, mọi người dân cần phải chiến thắng sự sợ hăi, dũng cảm bày tỏ và đ̣i hỏi về một xă hội dân chủ đa đảng để điều đó trở thành một sự cần thiết khách quan trong xă hội, lúc đó đảng Cộng sản Việt Nam sẽ đáp ứng.
Rất nhiều người hỏi tôi là khi nào Việt Nam có dân chủ? Tôi nói với họ rằng nếu hôm nay, tất cả chúng ta, những công dân Việt Nam mong muốn có dân chủ. Cùng nhau thực thi quyền chính trị của ḿnh trong Hiến pháp, cùng nhau bày tỏ quan điểm của ḿnh và cùng nhau đ̣i hỏi th́ đảng Cộng sản Việt Nam sẽ lắng nghe và ngay ngày mai họ sẽ đáp ứng nguyện vọng của chúng ta. Đất nước Việt Nam của chúng ta sẽ có tự do, dân chủ. C̣n tất cả chúng ta đều mong muốn, đều khát khao nhưng không có ai dám bày tỏ, đ̣i hỏi hoặc có rất ít người bày tỏ, đ̣i hỏi th́ sẽ không bao giờ có dân chủ.
Tiến tŕnh dân chủ phải đến từ nhận thức của đảng cầm quyền và mọi người dân. Tất cả chúng ta đều cần phải nhận thức và tin tưởng sâu sắc rằng một xă hội càng dân chủ, tự do và cởi mở bao nhiêu th́ sự tiến bộ và phát triển sẽ càng nhanh chóng và xă hội sẽ càng ổn định và thịnh vượng bấy nhiêu.
Khi đă có nhận thức đúng đắn về dân chủ, mọi người dân cần phải tự do trao đổi ư kiến, quan điểm của ḿnh trong xă hội. Khi mọi người dân trao đổi, thảo luận với nhau về chính trị, về đa nguyên, đa đảng. Đó là điểm khởi đầu cho sự thay đổi. Việc trao đổi ư kiến, quan điểm và những đ̣i hỏi về đa nguyên đa đảng không phải là tội lỗi và cũng không vi phạm pháp luật. Đó là quyền con người về chính trị của công dân Việt Nam. Kinh nghiệm từ lịch sử của các nước dân chủ văn minh cho thấy: độc lập, tự do, dân chủ, nhân quyền không bao giờ tự nhiên mà có được. Mọi tầng lớp nhân dân, đặc biệt là tuổi trẻ Việt Nam ngày hôm nay phải sẵn sàng hy sinh tự do và hạnh phúc cá nhân của ḿnh để nỗ lực đấu tranh th́ đất nước của chúng ta mới có được tự do dân chủ.
Những kinh nghiệm của nhân dân Đài Loan trước đây và nhân dân Miến Điện ngày hôm nay sẽ giúp và khích lệ mọi công dân Việt Nam có trách nhiệm trong tiến tŕnh dân chủ hóa đất nước.
Những kinh nghiệm của Quốc dân đảng tại Đài Loan và của đảng Đoàn kết và Phát triển liên bang (USDP) cầm quyền tại Miến Điện sẽ giúp ích và khích lệ đảng Cộng sản Việt Nam trong việc chủ động thực hiện tiến tŕnh dân chủ hóa tại Việt Nam. Đồng thời, đảng Cộng sản Việt Nam đă từng có kinh nghiệm tồn tại, phát triển và lănh đạo đất nước trong thể chế chính trị đa đảng từ năm 1945 đến năm 1988. Nay đảng Cộng sản Việt Nam chỉ đưa đất nước trở lại với truyền thống văn minh của một thể chế chính trị dân chủ đa đảng đă từng tồn tại ở Việt Nam trong nhiều thập kỷ.
Nhân dân mong rằng đảng Cộng sản Việt Nam hăy giữ ǵn quyền lănh đạo đất nước của ḿnh bằng đạo đức, tài năng, uy tín, bằng sự yêu mến và tín nhiệm của nhân dân. Đừng giữ ǵn quyền lănh đạo của ḿnh bằng quân đội, cảnh sát, an ninh và nhà tù. Những thế hệ đảng viên đảng Cộng sản Việt Nam trước đây đă không sợ hăi trước bom đạn và đă chiến thắng các cường quốc quân sự trên thế giới. Không lẽ nào những thế hệ đảng viên đảng Cộng sản ngày hôm nay lại lo lắng và run sợ trước những người đồng bào của ḿnh khi họ sử dụng các quyền con người về chính trị đă được qui định trong Hiến pháp?
Đảng Cộng sản Việt Nam đă thành công trong việc giữ độc quyền lănh đạo đất trong hơn nửa thế kỷ. Nay đảng Cộng sản Việt Nam dám tiến hành dân chủ hóa đất nước và chia sẻ quyền lực v́ lợi ích to lớn của dân tộc th́ đó mới thực sự là một Đảng anh hùng.
Hà Nội, ngày 6 tháng 4 năm 2012