Kim-Chi
Kính tặng ba yêu dấu và các anh của tôi
Năm đó gia đ́nh tôi dọn về Nha Trang, h́nh như tôi khoảng năm tuổi và vừa mới học xong lớp mẫu giáo, nhưng cũng lờ mờ nhớ là nhà ḿnh cũng đă dọn đi nhiều lần và qua nhiều thành phố khác nhau. Ba má tôi có cuốn album b́a bằng sơn mài thật đẹp, trong đó có nhiều h́nh ảnh của anh em chúng tôi, nhất là những tấm h́nh ngày chúng tôi được sinh ra đời, tôi đă nhận thấy một điều là mỗi đứa chúng tôi được sinh ra tại một thành phố khác nhau, nào là Vạn Giả, Ninh Ḥa, Dục Mỹ, Đà Lạt, Thủ-Đức, Kontum và rồi sau đó Nha Trang, Đà nẵng… Tôi có thắc mắc về sự di chuyển khá thường xuyên của gia đ́nh, má tôi hay chép miệng nói:
- Th́ Ba con là nhà binh mà, rày đây mai đó… Đâu cũng là nhà…
Trong đầu óc non nớt của tôi lúc đó cũng chưa hiểu “nhà binh” là ǵ, chỉ loáng thoáng biết chắc đó là việc làm của ông, có điều tôi thấy ba tôi ít ăn mặc giống những người khác, khi nào ông cũng gắn liền với bộ đồ “nhà binh” ủi hồ cứng, giày luôn đen bóng, có một cái ǵ về bộ đồng phục đó mà trông ông thật oai hùng và cũng là h́nh ảnh rất thân thương của ba tôi đă in sâu vào tâm trí tôi.
Sau này tôi mới biết ra lúc đó ba tôi đổi đi B́nh Tuy, có lẽ (đây là) vùng nguy hiểm nên gia đ́nh dọn về ở Nha Trang để chúng tôi đi học. Lần đầu được sống trong con phố b́nh thường, khác hẳn với những cư xá quân đội, mà chúng tôi vẫn ở trước đây, anh em tôi thích chí v́ có bạn mới, có quán hàng kề bên, ăn hàng thỏa thích. Chỉ có má tôi là buồn thiu v́ ba tôi vắng nhà, tôi nhớ bà đan áo cho ông, hay làm các món ăn khô như thịt chà bông rồi cẩn thận bỏ vào lon guigoz để gửi đi. Mỗi khi ông đưa thư đi qua, mắt bà sáng rỡ lên khi nhận được thư của ba tôi gửi về. Tôi nhớ ba tôi gửi thư về rất thường, có khi gửi h́nh về cùng với thư, má tôi reo lên vui mừng, cho chúng tôi cùng xem, anh tôi ṭ ṃ, lật ra sau tấm h́nh và đọc to lên lời ghi chú, thường rất âu yếm viết riêng cho má tôi:
- Thương gửi về em yêu dấu và các con của chúng ta…
Má tôi thường đỏ bừng mặt lên, mắng yêu các con. Đôi khi ba tôi cũng viết thư cho anh em chúng tôi, thường là khuyên chúng tôi nên chăm học, nghe lời má và hứa khi về sẽ mua quà cho chúng tôi.
Lúc đó những ngày ba tôi về phép thật là vui, ông dẫn chúng tôi đi chơi, dạy cho chúng tôi học, nhất là đem chúng tôi đi mua những món đồ chơi mà chúng tôi ưa thích, tôi c̣n nhớ con búp bê thật đẹp, chiếc xe đạp có cái chuông reng ngộ nghĩnh. Mấy đứa bạn hàng xóm luôn chiêm ngưỡng những món đồ chơi của chúng tôi, có đứa phân b́, tôi bèn cắt nghĩa cho nó:
- Tại ba tao là “nhà binh” nên lâu lâu đi đánh nhau về là anh em tao được quà.
Chắc lúc đó mấy đứa bạn tôi chỉ ao ước được có cha là “nhà binh” như ba tôi. Tôi hănh diện lắm về ba ḿnh, về sự oai hùng của ông, anh tôi th́ kể cho đám bạn trong xóm nghe về những chuyện hành quân ly kỳ của ba tôi. Chắc anh tôi đă cao hứng thêm bớt cho gay cấn chứ ba tôi ít khi nhắc đến những ngày đi hành quân, nếu có hỏi th́ ba tôi cũng chỉ trả lời qua loa v́ h́nh như ông muốn dấu đi những gian nan nguy hiểm của một người lính để chúng tôi yên ḷng. Khi ba tôi về nhà th́ ông lại trở thành người đàn ông rất b́nh thường thương vợ con, rất văn nghệ và đôi khi pha chút dí dỏm…
Sau những ngày về phép ngắn ngủi của ba tôi là sự vắng vẻ và nỗi buồn của chúng tôi trong những ngày ba không có nhà, chỉ có mấy mẹ con lủi thủi bên nhau, má tôi một ḿnh thay chồng lo cho đàn con mà h́nh như tôi chưa hề nghe bà than văn bao giờ.
Lúc đó má tôi c̣n rất trẻ, bà là một người đàn bà khả ái, hiền lành và rất đảm đang. Tôi c̣n nhớ bà may vá thêu thùa rất hay, lai c̣n rất khéo léo bếp núc. Lúc nào bà cũng tự tay lo lắng và chăm sóc cho các con. H́nh như là má tôi luôn luôn có câu trả lời êm dịu, bất cứ chuyện ǵ dù có tệ đến đâu xảy ra mà đem nói với má tôi th́ bà cũng sẽ có lời an ủi, khuyên răn ngọt ngào và tôi lại thấy vui thấy yên ḷng.
Mặc dù sinh ra và lớn lên trong thời chiến, tuổi thơ của tôi trôi qua rất đầm ấp nhờ sự đùm bọc và thương yêu của ba má tôi, nhiều khi nhớ đến ba tôi, tôi thường lấy h́nh ba ra xem, nh́n ba trong bộ đồ “nhà binh” oai hùng mà thầm hănh diện về ba ḿnh.
Lớn lên một chút, tôi bắt đầu biết nhận xét về chung quanh nhiều hơn, không khí chiến tranh làm như đến gần tôi hơn. Tôi bắt đầu thấy sự gian nan và nguy hiểm về công việc của ba ḿnh. Tôi đọc được nét lo lâu của trên gương mặt của ba tôi khi ông về nhà. Tuy lúc nào ông cũng cố gắng làm bổn phận của người cha, trên gương mặt sạm nắng nghiêm trang luôn để dành nụ cười hiền lành cho các con.
Rồi ngày tháng trôi qua, tôi lớn lên theo sự bành trướng của chiến cuộc ngày càng khốc liệt trên quê hương. Ba tôi đổi về vùng I, toàn gia đ́nh theo chân Ba dời về Đà Nẵng, lại một lần nữa chúng tôi làm quen với cuộc sống mới. Nhưng chúng tôi không màng về sự thay đổi này cho lắm v́ biết từ nay được ở gần ba hơn.
Ba tôi đóng quân tại một vùng kề cận Đà nẵng, một trung đoàn đánh giặc nổi tiếng của vùng này. Ông về nhà thường hơn, nhưng khi ông về th́ mang theo mùi lính tráng, chiến tranh nhiều hơn xưa, dần dần tôi cũng bắt đầu đoán được t́nh h́nh qua cách đi đứng và ăn mặc của ba tôi và những ngưới lính đi chung. Những hôm ông chỉ về trên chiếc xe Jeep nhà binh, không mang nón sắt, không trang bị súng ống… th́ trông ông có vẻ thư thả hơn, ông sẽ ngồi đọc báo uống café nhàn hạ dù chỉ trong chốc lát th́ tôi đoán chắc trong ngày không có “đánh nhau” dữ dội hay là không cắm trại 100%.
Rồi lại cũng có những hôm ông về, mặt mày đầy nét lo âu, nhiều hôm chưa kịp ăn cơm lại phải vội vàng ra đi… Hoặc là liên tục nói chuyện trên máy truyền tin và có khi ban những khẩu lệnh bằng những mật hiệu khó hiểu mà tôi nghĩ rằng rất quan trọng…
Nhưng rồi cũng như tất cả những người Việt nam khác trong thời chiến, tôi cũng quen dần và lặng lẽ sống bên gia đ́nh, có những vui buồn mà dần rồi ai cũng quen. Riêng ba tôi th́ có lẽ v́ áp lực bên ngoài và chức vụ ông đảm nhiệm trong những ngày cuối của cuộc chiến nên thấy nét lo âu ở ông ngày nhiều hơn. Tôi thấy thương ba ḿnh thật nhiều.
Và rồi thế hệ kế tiếp nối gót, các anh tôi cũng bắt đầu đi vào quân đội. Những bài hát như c̣n vang vọng đâu đây diễn tả trung thực nhất về những tâm t́nh của các thanh niên thời chiến đă phải vội vă ĺa xa mái trường: – Người từ trăm năm về ngang trường Luật… Ta hỏng tú tài ta vuột t́nh yêu… thi hỏng mất rồi ta đợi ngày đi…
Ngày anh tôi về từ trung tâm huấn luyện, nh́n anh tôi bỗng thấy anh như trưởng thành và người lớn hẳn ra, với làn da sạm nắng, mái tóc ngắn, trông anh khỏe và oai hùng trong bộ đồ lính… không hiểu v́ sao nước mắt tôi chảy dài… Ba tôi vỗ vai anh h́nh như để dấu sự xúc động!
Tôi thấy thương anh ḿnh thật nhiều, người con trai c̣n rất trẻ đă đánh đổi tuổi thanh xuân ở thị thành đi làm bổn phận của người trai thời chiến. Cũng như ba tôi anh tôi luôn cứng rắn, tôi cũng đành che dấu sự yếu mềm và ích kỷ của ḿnh v́ sợ anh tôi buồn.
Đơn vị cuối cùng ba tôi đảm nhận ở Thừa Thiên. Nên khi vào đại học, tôi cũng được “thuyên chuyển” theo ba ra Huế để đi học, tôi nôn nao vui thích được trở thành cô “sinh viên văn khoa”, một điều mà tôi hằng mơ ước từ lâu. Tuy là chỉ vài tháng sau th́ tôi vĩnh viễn gĩa từ thành phố thơ mộng đó cũng như măi măi rời xa Việt nam.
Sự mất mát của tôi không làm sao so sánh được với sự mất mát lớn lao của ba tôi. Một h́nh ảnh mà cứ lảng vảng trong đầu óc tôi bao nhiêu năm nay, mỗi khi nghĩ lại tôi c̣n thấy xót xa là gương mặt trầm ngâm, cứng rắn khi ba tôi xếp lại bộ quân phục để thay vào bộ quần áo dân sự mà tôi cũng không hề nghĩ là ba tôi có, để măi măi từ giă cuộc đời “nhà binh”, từ giă một một cuộc đời binh nghiệp oai hùng của ông.
Cũng như không bao giờ tôi quên được một ngày cuối tháng tư năm nào, buổi sáng hôm đó ba tôi trầm ngâm ngồi bên chiếc radio nhỏ, nước mắt ông lăn dài trên má, lần đầu thấy ba tôi khóc tôi nghe như sụp đổ cả bầu trời, không cần ai cắt nghĩa tôi cũng biết chúng tôi đă có một mất mát lớn lao…
Mấy chục năm đă lặng lẽ trôi qua, chúng tôi cũng như những người Việt nam khác đă trải qua bao nhiêu là thăng trầm của thời thế, của cuộc sống. Ba tôi cũng không c̣n là một quân nhân nữa, đă phải làm quen với cuộc sống mới, ông cũng làm tṛn bổn phận của người cha, nuôi nấng dạy dỗ chúng tôi nên người. Từ những ngày mới đặt chân lên đất Mỹ, ông cũng cầm bản đồ thành phố (như ngày c̣n đi hành quân) chỉ cho tôi đón từng chuyến xe bus để đi học, ông dẫn tôi vào tận trường ghi danh… Hay những tối mùa đông, tôi đi làm về trễ, ông lái xe đến trước chỗ tôi làm chờ sẵn từ khi ánh măt trời bắt đầu dịu lại, trời bắt đầu chập choạng tối để đón tôi về.
Mỗi khi nhớ lai ngày c̣n ở Việt Nam, tôi nhớ đến vui buồn ngày con trẻ dại, tưởng tất cả đă ngủ yên trong quá khứ th́ một hôm kia, tôi bỗng t́m lại h́nh ảnh “nhà binh” thân thương và đồng đội của ba tôi của anh tôi năm nào…
Lúc tôi đang làm cô giáo ngày hai bữa sách ô đi về trong một cuộc đời thật b́nh lặng th́ được ty học chánh bổ nhiệm về dạy tại một chi nhánh của trường Adult School, trường nằm tại một nhà thờ gần Downtown. Hôm đầu tiên tôi đi đến dạy, tần ngần nh́n những lớp học lèo tèo cũ kỹ mà ngao ngán.
Giữa trưa hè nóng nực hôm đó, tôi bỗng nghe như có gịng nước ngọt ngào mát lịm khi nghe tiếng Việt Nam bàn tán tṛ chuyện trong lớp học, tôi ṭ ṃ thích thú bước vào lớp. Sau một lát sắp xếp chỗ ngồi cho học sinh cũng pḥng ốc cho tươm tất, tôi đảo mắt nh́n quanh, học sinh được khoảng trên hai mươi người, có lẽ cũng gần đến mươi người có nét mặt Á đông và mang những tên Việt Nam, tôi thấy làm lạ, ở một thành phố nhỏ bé tổng cộng người Việt nam định cư ở đây đếm trên đầu ngón tay làm ǵ có được từng này người đi học anh văn… Hỏi ra th́ mới biết họ là những người mới định cư theo chương tŕnh H.O. tôi ṭ ṃ nh́n… họ là đồng đội của ba tôi, của anh tôi ngày xưa đây…
Tôi cũng hơi lúng túng, trước những người học tṛ đặc biệt này. Được dịp tiếp xúc với họ tôi t́m biết thêm nhiều điều lư thú, thỉnh thoảng họ cũng chia xẻ với tôi những chuyện vui buồn trong lớp học cũng như ngoài giờ học.
Tôi c̣n nhớ dạo đó California mới thông qua đạo luật cấm hút thuốc trong trường học cũng như cơ quan chính phủ. Những cựu quân th́ phần đông thích ph́ phèo điếu thuốc, trong trường bị các thầy cô đôi khi hách dịch la rầy… Có ông bực ḿnh gây gỗ lại, có hôm tôi cũng v́ “tự ái dân tộc” nổi lên nói lại với một bạn đồng nghiệp:
- Người ta không biết tiếng Mỹ chứ đâu có điếc mà bà la to vậy! Nói chuyện với người lớn th́ lễ phép chút chứ!
Bà giáo vùng vằng bỏ đi, thấy vậy các ông nhao lên tả oán:
- Chuyện ǵ mà phải khó chịu vậy, tôi hút chứ có bắt “nó” hút đâu mà kêu ca um sùm cả lên.
Chợt nhớ đến mấy thầy giáo làm chung cũng ghiền hút thuốc thường đi qua bên kia đường để ph́ phà điếu thuốc, tôi đề nghị:
- Hay là các chú, các anh rủ nhau qua bên kia đường tha hồ mà hút, không ai dám nói ǵ đâu!
- Bên này đường hay bên kia đường ǵ th́ khác ǵ, tại sao phải rắc rối vậy!
Tôi nghĩ thầm đúng là mấy ông nhà binh chuyện ǵ cũng ngang tàng mới chịu, tuy nhiên không muốn họ bị cằn nhằn mỗi ngày, tôi dịu giọng:
- Th́ cứ nghĩ mấy tàng cây bên kia đường là mấy quán café Cây me, Cây ổi… ǵ đó mà hồi xưa mấy chú mấy anh ngồi uống café hút thuốc chờ đào đi học về… Nghĩ vậy đi cho nó đẹp!
Họ ph́ cười trước sự đề nghị của tôi, không biết v́ thấy đề nghị có lư hay là thấy tội nghiệp tôi cứ đi theo bênh vực họ với những thầy cô khác mà từ đó đă có một quán cóc bên kia đường, giờ ra chơi là tụ tập đông đảo hút thuốc, tṛ chuyện thật vui vẻ.
Phần đông học sinh lớp tôi khả năng viết khá hơn phần nói, nên giờ học tôi chú trọng đến đàm thoại rất nhiều, tôi cũng thích nghe họ nói kể chuyện lính, chuyện đi học tập… Đề tài mà khi nhắc đến những đôi mắt những người lính năm xưa bỗng sáng lên, giọng hùng hồn và tiếng Anh nói cũng lưu loát hơn…
Ngoài giờ học tôi cũng thường tṛ chuyện và lắng nghe những nhận xét sâu sắc về thời cuộc, tôi cũng học hỏi ở họ rất nhiều. Họ cũng ṭ ṃ về tôi, một hôm có người hỏi:
- Cô chắc là con lính phải không?
- Dạ đúng, sao chú biết!
- Tôi nh́n là đoán được, thấy phong cách lễ độ và cương trực lắm!
Tôi hănh diện lí nhí:
- Cám ơn chú, ba tôi nghe chắc vui ḷng lắm!
Cuối khóa học đó, học tṛ tôi ai cũng được lên lớp và chuyển đi trường lớn hơn. Học tṛ bịn rịn v́:
- Học ở đây vui quá, cô coi chúng tôi như người trong nhà!
Tôi đùa:
- “Huynh đệ chi binh” mà!
Mọi người cười vui vẻ. Nhưng tôi cũng không khỏi buồn tiễn họ đi, như tiễn người anh người chú lên đường nhập vào cuộc sống mới nhiều chông gai chờ đón. Ngày cuối cùng, tôi làm một “slide show” về cuộc di tản của gia đ́nh tôi, tôi muốn họ nh́n thấy ngày đó chúng tôi c̣n “lọ lem” lắm, h́nh ảnh ba má tôi và đàn con nheo nhóc… Tôi nói riêng với nhóm học tṛ Việt nam:
- Tôi nghĩ là các chú, các anh sẽ vượt qua được khó khăn và thành công trong cuộc sống mới, v́ bản tánh cam đảm và cương quyết của người lính Quân Lực Việt Nam Cộng Ḥa.
Một người nói:
- Lính th́ đâu sợ cực khổ, tôi chỉ tiếc là không c̣n trẻ, c̣n khỏe mạnh…
Tôi thấm thía cho sự thua thiệt của họ, tôi muốn nói một lời tri ân cho sư hy sinh cao cả mà họ đă hiến cho đất nước, cho dân tộc. Để những ngày gần cuối cuộc đời phải đi lại từ đầu…
Nhưng tôi đă không làm được điều đó, họ đă tản mác đi, mỗi người mỗi ngă, tôi cầu mong họ gặp thật nhiều may mắn để đền bù lại cho những thua thiệt họ phải nhận lănh từ lâu.
Tôi cũng xin mượn trang giấy này, để nói lên sự hănh diện và biết ơn của tôi về đấng sinh thành, về người cha tôi hằng yêu quí. Về các anh tôi những người con trai sinh ra trong thời chiến, đến những người tôi không hề quen biết, đă hy sinh, âm thầm chấp nhận quá nhiều thiệt tḥi trong cuộc chiến cũng như sau cuộc chiến. Nhờ sự hy sinh cao cả của họ tôi đă có những ngày an b́nh để lớn ngay trong quê hương có chiến tranh đổ nát. Và rồi họ là những người ở lại sau cuộc chiến chấp nhận sự đau khổ, bạc đăi…
Xin hăy nhận ở đây dù có hơi muộn màng, ḷng tri ân xâu xa nhất của tôi, không có giấy mực hay ngôn từ nào diễn tả được… Dù tôi có ở đâu đi chăng nữa, h́nh ảnh những người lính anh hùng của Quân Lực Việt Nam Cộng Ḥa vẫn luôn là h́nh ảnh thân thương mà tôi biết khi c̣n bé, suốt cuộc đời niên thiếu, bây giờ và măi măi về sau…
Nguồn: http://www.sangtao.org/
http://sangtao.org/2011/06/18/l%e1%bb%9di-cam-%c6%a1n-mu%e1%bb%99n-mang/#more-7358
Mạch Sống Online
