Thiên Thơ
Phụ trách Chương Tŕnh CADV
Hầu hết các trựng hợp bất ḥa, ngược đăi, hay hành hung trong gia đ́nh đều xuất phát từ những thói quen nổi giận, nổi nóng của nam phái. Phụ nữ cũng thường hay giận dỗi nhưng bản tánh nhút nhát và thể chất yếu đuối hơn nam phái nên ít hành động hung hăng, nguy hiểm như nam phái. Dù nạn bạo hành xảy ra dười h́nh thức nào trong gia đ́nh, cả hai vợ chồng đều có trách nhiệm như nhau đối với bản thân, người phối ngẫu, và con cái.
Các lớp học tự chế ngự cơn giận
Trong một buổi hội thảo về Ư Thức Bạo Hành Gia Đ́nh tại Thư Viện Rockville, quận Montgomery, Maryland, một chuyên gia Tâm Lư Trị Liệu người Mỹ đă giới thiệu thân chủ của ông, một người Mỹ gốc Phi tŕnh bày kinh nghiệm của anh ta sau khi theo học lớp “Chế Ngự Cơn Giận”.
Học viên này khoảng hơn 40 tuổi nói chuyện rất thành thực, trầm tĩnh về quá tŕnh bạo hành gia đ́nh do chính anh ta gây ra, khiến gia đ́nh ly tán. Vợ con đă từ bỏ anh qua tiểu bang khác sinh sống làm ăn. Anh ta đă theo học khóa Chế Ngự Cơn Giận lúc đầu do theo lệnh của ṭa án, nhưng sau đó là theo tiếng nói lương tâm. Khóa học đă giảng dạy sâu sắc nguyên nhân và hậu quả của những cơn giận, những thể hiện của cơn giận trên gương mặt, lời nói, tay chân, cơ thể, tim, óc…
Anh ta bắt đầu nhớ lại những thói quen xấu hay nổi nóng và chửi mắng đánh đập vợ con. Khi vợ con nói điều ǵ không đúng ư th́ theo thói quen anh ta sẽ la lại ngay, lớn tiếng và sừng sộ. Nếu đối phương căi lại, anh ta sẽ to tiếng hơn và nói nhiều hơn. Khi nói nhiều, nói nhanh, anh cảm thấy mệt hơn, mặt nóng bừng lên. Càng la mắng, càng tức giận th́ anh càng muốn liệng đồ hay đánh đập vợ con cho hả cơn tức giận mà thôi, nhất là sau khi đi làm về, mệt mỏi, chưa nghỉ ngơi, chưa ăn uống, tay chân run rẩy.
Anh ta hiểu rằng sức khỏe của anh không tốt lắm và uống rượu nhiều cùng bạn bè càng làm cơ thể mỏi mệt, yếu dần đi. Tánh nóng nảy tự anh đă sẵn có, không phải do uống rượu mà có. V́ b́nh thường lúc không uống rượu, anh cũng khó chịu, cáu gắt, hay giận, hay liệng đồ đạc. Càng bị khích bác, chỉ trích, anh sẽ càng nổi điên lên, đánh đập túi bụi bất kể hiểm nguy cho ḿnh hay cho người khác.
Sau khi học xong khóa học Chế Ngự Cơn Giận, anh đă trở thành một người tốt hơn, một thuyết tŕnh viên t́nh nguyện rất điềm tĩnh, dám nói lên những thói xấu của ḿnh trong quá khứ trước mặt công chúng. Anh ta hiện nay sống đơn độc, đă bỏ ruợu, và thường khuyên mọi người nên tập hít vào thở ra khi thấy ḿnh nóng giận, có thể uống một ly nước lạnh để cơn giận lắng xuống, đi tắm ngay cho cơ thể khỏe lại, hoặc mở nhạc êm dịu để tâm trí bớt căng thẳng. Người hay giận dữ không bao giờ khôn khéo được. “Quá giận mất khôn”, câu châm ngôn này rất đúng. Bạn hăy tập cô lập bản thân, không nên đến gần người khác khi thấy cơn giận khởi lên trong tâm. Bạn cũng nên tập sống nghiêm túc với chính ḿnh và tế nhị, hài ḥa với người thân dù đối với trẻ thơ, phụ nữ hay cao niên.
Sự giận dữ cũng có thể xảy ra ngay trong lănh vực cảnh sát và những viên chức thi hành pháp luật. Một nhân viên cảnh sát Los Angeles đă bị buộc tội dùng thể lực bất hợp pháp đối với một thiếu nhi bị c̣ng tay. Nhân viên này bị quay phim ngay lúc ông ta đang bóp cổ và thoi đấm thiếu nhi nói trên trong pḥng thẩm vấn. Ông ta đă bị tước súng và huy hiệu, và đang chờ điều tra. Vận dụng tay chân bất hợp pháp trong nghề nghiệp đă là một vấn đề của các cơ quan cảnh sát từ nhiều năm nay.
Nhân viên cảnh sát, mật vụ, nhân viên quản chế tù nhân và nhân viên văn pḥng Quận Trưởng thường hoạt động trong những t́nh huống vô cùng căng thẳng. Người ta nhận thấy sự căng thẳng liên quan đến giận dữ và bực tức khó kềm chế được trong nhiều trường hợp. Những người làm việc trong lănh vực công lư cho tội phạm cảm thấy họ luôn bị kiểm soát không ngừng. Mọi người mong họ gạt bỏ sợ hăi và t́nh cảm riêng tư khi phục vụ cho công chúng. Nhân viên tuần cảnh phải dùng phương thức thích hợp để kềm chế sự giận dữ của ḿnh khi bị phạm nhân khiêu khích hay hăm dọa. Nhiều nhân viên thi hành luật pháp thành công, chế ngự được sự giận dữ của ḿnh trong khi làm việc nhưng lại không thể làm chủ được tánh khí ngông cuồng, thô bạo trong nếp sống gia đ́nh với vợ con.
Các lớp học Chế Ngự Cơn Giận dạy những kỹ thuật làm lắng dịu sự căng thẳng, những kỹ năng truyền thông hữu hiệu, và làm thế nào nâng cao khả năng cảm xúc của bạn đối với người thân. Những lớp học này thường do những nhà chuyên nghiệp tŕnh độ thạc sĩ giảng dạy. Các bác sĩ hay chuyên viên tư vấn không bao giờ phán xét học viên, luôn hỗ trợ học viên rất tận tâm trong tiến tŕnh thực tập kiểm soát cơn giận. Các lớp học này giảng dạy những ai đang tranh đấu với cảm xúc giận dữ và căng thẳng của ḿnh. Các chuyên gia tập trung giảng dạy về hậu quả của cơn giận và những kỹ thuật tránh bạo hành. Thông tin hữu hiệu, tự ư thức, làm chủ sự căng thẳng, là những phương thức ngăn ngừa sự giận dữ bộc phát.
Học viên thực tập sử dụng những phương cách chế ngự cơn giận và gặp gỡ bạn đồng cảnh ngộ để chia sẻ kinh nghiệm giải quyết những căng thẳng trong cuộc sống. Làm sao chấm dứt giận dữ và trang bị cho học viên các phương thức chấm dứt bạo hành? Làm sao chế ngự cơn giận khi người khác nói là bạn có những lời nói và hành động quá bạo ngược? Bạn sẽ được trắc nghiệm sự giận dữ của ḿnh để xem phản ứng của bạn ra sao khi người chung quanh không hài ḷng về cách cư xử và cách sống của bạn?
Bạn sẽ được giảng giải về ḷng sân hận, những tai hại của nó và làm sao dùng trí tuệ sáng suốt của ḿnh để chiến thắng và chế ngự ḷng sân hận. Bạn sẽ dần học tập thay đổi phản ứng cùng cách cư xử của ḿnh đối với người chung quanh. Những trắc nghiệm này là những bước đưa bạn đến tự do, thanh thản, không bị trói buộc bởi sân hận nữa. Chính bạn quyết định lựa chọn giữa hai vấn đề: bảo vệ tánh giận dữ, hành hung thô bạo, sống xa cách người thân hay luôn nghiêm túc chế ngự tánh hung bạo, giận dữ để sống ḥa hợp, hạnh phúc với người thân? Nếu đă lựa chọn học cách kềm chế sân hận, bạn cần kiên tŕ thực tập hàng ngày mới mong thay đổi được thói quen xấu này. Có người ngồi tù mười năm, hai chục năm vẫn không thay đổi tánh nết tham giận, hung hăng của ḿnh. Có người vừa ra tù lại trở về giết vợ để trả thù v́ bị giam dữ quá lâu trong tù.
Chế Ngự Giận Dữ Để Chấm Dứt Hung Bạo
Có người ít giận, ít nói, nói xong là quên ngay. Có người mỗi khi nổi giận hay la lối rồi sau đó tươi cười trở lại. Có người giận nhiều nhưng không nói ra được, lâu dần tức tối bộc phát thành than khóc hay chửi rủa. Cơn giận cũng có thể khiến một người đánh bầm mắt người khác hay tự đấm mạnh vào tuờng làm rướm máu tay ḿnh. Cũng có những cơn giận có thể làm mất mạng người thân. Những người thường nổi nóng và hành động thô bạo cần học lớp Chế Ngự Cơn Giận ngay. Tập nhận dạng xem bản thân ḿnh có loại giận dữ nào, muốn hại người hay chỉ muốn hại bản thân ḿnh. Có người giận chồng con nhiều năm rồi trở nên chán đời, hay mắc tâm bệnh khi tỉnh, khi dại, có khi đi đến tự tử, quyên sinh. Tất cả những biến thái của giận dữ đều nguy hại và cần được chửa trị đúng cách.
Bạn không nên mang giận dữ vào cuộc sống của ḿnh, cũng không cần tiếp tục xúc phạm người ḿnh thương yêu. Bạn cần bắt đầu tập sống một sống mới, mà qua đó không có sự giận dữ nào mà bạn không kềm chế đưọc. Chế ngự cơn giận là một việc bạn cần ǵn giữ suốt đời. Tập thay đổi tánh t́nh rất khó khăn trong buổi ban đầu nhưng mỗi ngày bạn sẽ cảm thấy dễ dàng hơn và ai cũng có thể làm được. Dần dần bạn sẽ trở nên khéo léo, tài t́nh hơn trong tiến tŕnh nhận dạng, kiểm soát cơn nóng, và t́m cách thay đổi cách cư xử của ḿnh đối với người thân.
Hăy bắt đầu thay đổi và thay thế cơn giận bằng nụ cười, lời nói yêu thương. Hăy tập giữ b́nh tĩnh, luôn tha thứ, t́m hiểu và giúp đỡ người khác để xây dựng hạnh phúc, an b́nh cho ḿnh và người thân. Cần quyết tâm dứt trừ thói xấu hay nổi giận, chế ngự không cho cơn giận khởi lên trong tâm. Hăy thường quan sát tâm, dẹp sân hận và dẹp loạn trong ḷng ḿnh. Thắng muôn quân không bằng tự thắng chính ḿnh. Hăy tự thắng chính ḿnh để xây dựng và bảo vệ tin yêu, hạnh phúc cho gia đ́nh, vợ con. Thực tập kềm chế cơn giận không bao giờ gây hại cho ai cả. Trái lại, tự chế ngự giận dữ trong chính ḿnh là tiền tuyến của trận chiến chống bạo hành và tội lỗi. Thà kiên tŕ suốt đời ǵn giữ tâm ư không nóng giận c̣n hơn phải hối hận, đau khổ suốt kiếp v́ đă giết chết vợ con, những người thân yêu nhất trong cuộc sống của ḿnh.
[Nguyệt San Mạch Sống thuộc hệ thống truyền thông của BPSOS: http://www.machsong.org.]