Br. Huynhquảng
Ông LaGuardia là thị trưởng của thành phố New York vào những năm xảy ra nạn đói tại nước Mỹ. Vào một hôm lạnh giá tháng Giêng năm 1935, ông đă băi nhiệm một vị chánh án và ngồi vào ghế chủ tọa để xét xử một phiên ṭa có một không hai.
Bị cáo là một bà già nghèo nàn, nhem nhuốc. Bà bị tố cáo là đă lấy trộm một ổ bánh ḿ. Bà thú nhận rằng, bà ăn cắp ổ bánh ḿ là v́ cho con gái của bà đang bị bệnh và cháu của bà không có ǵ ăn. Người tố cáo bà là chủ tiệm bánh ḿ; ông đề nghị quan ṭa phạt bà 10 dollars v́ bà ta là một người xấu và đồng thời dùng h́nh phạt này để răn dạy những kẻ xấu khác.
Ông LaGuardia thở dài và nói, “Tôi phải phạt bà 10 dollars hoặc 10 ngày trong nhà tù, v́ luật pháp không miễn trừ cho một ai cả.” Sau khi tuyên án, ông rút trong túi áo ḿnh 10 dollars và nói tiếp. “Đây là 10 dollars tôi tặng bà để đóng tiền phạt; nhưng quan trọng hơn, tôi sẽ phạt mọi người trong pḥng xử án này mỗi người 50 cents v́ đang sống chung trong một khu phố với một người mà đă để người ấy lấy cắp bánh ḿ để nuôi cháu mà ḿnh không hay biết.” Hôm sau, hành động xử án lạ kỳ của ông Thị trưởng đă làm cho nhiều người tự nguyện đóng 50 cents “tiền phạt.” Số “tiền phạt” lên hơn 70 dollars và đă được trao cho người phụ nữ đáng thương này.
Kính thưa quí bạn, câu chuyện trên đây như đưa chúng ta một nhận định rằng: Hoàn cảnh xă hội có thể đẩy chúng ta vào những việc làm trái với luật pháp và đạo lư làm người. Nhưng thật may mắn thay, chính ḷng đại lượng và cách nh́n hiểu đời một cách thấu đáo của những người như ông LaGuardia đă không những thể hiện ḷng bao dung tha thứ cho người phạm tội nhưng họ c̣n khơi gợi những người khác về trách nhiệm phải tha thứ và giúp đỡ những người đă có lỗi với ḿnh.
Khi bàn đến tha thứ hay không tha thứ cho một ai đó, chúng ta thường hay nghĩ đến về vấn đề công bằng theo khái niệm của luật pháp. Khi ai đó xúc phạm hay nói xấu chúng ta, chúng ta dễ dàng trở thành một vị “quan ṭa” xét xử người khác theo những khái niệm “qua lại, bù trừ, hơn thua.” Nếu càng để lâu những mối bất ḥa trong ḷng ḿnh, th́ những khái niệm của luật pháp càng dần dần lộ ra rơ hơn và mạnh hơn trong tâm trí của ḿnh. Đáng buồn thay, những khái niệm này dần dần lớn lên theo tính chủ quan của ḿnh – tức là xét xử người khác theo hướng có lợi cho ḿnh. Ḿnh là người vô tội. Bà ấy, ông ấy là người có tội. Bà ấy, ông ấy phải là người xin lỗi ḿnh v́ họ đă xúc phạm đến ḿnh thế này, thế này, và thế này… Bà ấy, ông ấy đáng bị như vậy. Bà ấy, ông ấy phải trả giá cho hành động như vậy.
Thưa bạn, thật buồn và đáng thương cho vị trí “quan ṭa” chủ quan ấy, v́ thực ra, những lời kết án mà ḿnh dành cho người xúc phạm ḿnh chính là những lời kết án cho chính ḿnh. Những khái niệm chủ quan do ḿnh đưa ra với lư do “công bằng, pháp luật, hợp lư” thực ra là những khái niệm bên ngoài; c̣n thực chất chính là ḿnh đang che đậy vị trí “quan ṭa” mà ḿnh vẫn thường cho ḿnh là đúng, c̣n người khác là sai. Ḿnh mất ngủ, ḿnh không b́nh an, ḿnh không thấy ḥa khí trong gia đ́nh, ḿnh không thấy cộng đồng ḿnh có bầu khí chan ḥa, chia sẻ, ḿnh khó nở nụ cười... cũng là do nguyên nhân của “ông quan ṭa” chủ quan trong con người ḿnh tưởng tượng nên.
Thưa bạn, tôi cũng như bạn đều mang lấy thân phận con người vốn nhiều tính xấu và ích kỷ. Hiểu như thế để chúng ta cảm thông cho chính ḿnh và cũng cảm thương cho nhau. V́ thân phận con người này, mà chúng ta gặp nhiều khó khăn trong việc t́m sự b́nh an cho chính ḿnh. V́ sự yếu đuối của chính mỗi người như chúng ta, mà chúng ta cảm thấy bất lực trước những ư nghĩ tiêu cực về người khác và cũng như về chính ḿnh. Nếu không nhận ra điều đó, một cách vô t́nh chúng ta trở thành nạn nhân của chính ḿnh. Ông “quan ṭa” do ḿnh dựng nên đó có thể là kẻ nguy hiểm nhất để hăm hại chúng ta chứ không ai khác.
Chúng ta thường nói với nhau, “Nhân vô thập toàn.” Hôm nay tôi mời bạn hăy áp dụng lời nhận định ấy vào chính đương sự mà ḿnh đang gặp khó khăn trong việc ḥa giải tha thứ. Anh ấy, cô ấy cũng là “nhân,” vậy tôi c̣n ngần ngại ǵ nữa mà không tha thứ cho họ?
Mạch Sống Online
