Ngọc Huỳnh và Tina Hồ
Thứ Bảy, ngày 13 tháng 9, 2008 băo Ike đổ bộ vào đất liền từ phía đông bờ biển thành phố Galveston, Texas lúc 2:10 sáng. Mặc dù băo Ike chỉ được liệt vào loại băo cấp hai, nhưng tốc độ gió lên đến 110 dặm một giờ và tạo ra những đợt sóng lớn được liệt vào cấp 4. Với những đợt sóng cao kỷ lục của cơn băo, gần 2,500 nhà cửa bị ch́m trong nước biển và trên 1,200 căn bị thiệt hại bởi mưa giông. Đây là cơn băo nhiệt đới gây thiệt hại lớn thứ ba đă đánh vào Hoa Kỳ trong ṿng 150 năm qua.
Để cứu nguy đồng hương, sau khi băo Ike đánh vào Houston và Vùng Duyên Hải Texas, văn pḥng BPSOS lập tức hoạt động phục vụ cho những gia đ́nh nạn nhân của cơn băo. Đội ngũ nhân viên BPSOS đă lập tức tiên phong t́m hiểu về thiệt hại và nhu cầu cấp bách của người dân ở Houston và những vùng vịnh miền duyên hải. Ngoài ra, để giúp những gia đ́nh này có đủ khả năng tự túc dài hạn, chúng tôi hỗ trợ cho từng gia đ́nh một qua những dịch vụ như: đáp ứng những nhu cầu cấp bách; hỗ trợ về mặt nhà cửa; giúp điền đơn xin trợ cấp xă hội; thu nhập thông tin về trợ cấp dài hạn; cung cấp dịch vụ pháp lư và giới thiệu đến những dịch vụ hỗ trợ khác; thông dịch và phiên dịch.
Cộng tác với Lutheran Social Services Disaster Recovery (LSSDR) và Neighborhood Centers Inc (NCI) từ tháng 8 năm ngoái cho đến hiện tại, BPSOS đă hỗ trợ cho nạn nhân băo Ike vùng Dickinson, Southeast Houston và Port Authur Tiểu Bang Texas xin được trợ cấp tổng cộng trên 4 triệu rưỡi mỹ kim. Sau đây chúng tôi xin gởi đến quư độc giả một vài thành quả điển h́nh gần đây nhất mà toán điều hợp viên đă đạt được trong những tháng qua.
o 0 o
Xe chúng tôi chạy ṿng quanh thị xă Port Arthur một lúc rồi dừng lại tại một ngă tư. Nép ḿnh trong một góc nhỏ nơi tiếp giáp của đường Woodworth và đường Số 5 thấp thoáng một căn nhà nhỏ lụp xụp màu bạc rất cũ kỹ đă bị bỏ hoang trong một thời gian dài mà trước đây chủ nhân của căn nhà này là anh H, một trong những vị thân chủ của anh Sean Nguyễn, Điều Hợp Viên của chương tŕnh Hỗ Trợ Phục Hồi Đời Sống Sau Thiên Tai của BPSOS.
Tôi và Sean bước xuống xe, từ từ tiến vào bờ dậu ngay sát vệ đường để quan sát căn nhà được rơ hơn. Sean cho biết, “Khu này là một thôn nghèo và hẻo lánh nhất của thị xă Port Arthur. Đa số là dân chài người Việt.” Cảnh tượng thật hoang sơ. Nh́n thoáng qua tôi thấy quanh tường đă đóng rêu xanh, nhiều nơi nứt nẻ; cửa sổ không c̣n nguyên vẹn; cỏ dại đă mọc um tùm và rậm rạp.
Nhà anh H. (ảnh Tina Hồ)
Tôi vội lấy máy ảnh chụp lại một vài tấm để làm tài liệu. Nán lại thêm một chút, chúng tôi tiếp tục lái xe tiến vào trung tâm thị xă. Sean cho biết, “Vào thập niên 90, vùng Port Arthur này c̣n có tên là ‘White Flight’ – từ khi cộng đồng người Âu Mỹ dọn đi nơi khác th́ vùng này đă trở thành hẻo lánh như hiện nay.” Tôi có cảm giác dường như ḿnh đang lạc vào một nơi chốn xa xăm khi Sean với tay chỉ tôi một dăy cửa tiệm vắng tanh mà một thời gian trước đây rất ồn ào, nhộn nhịp. Lối sống sinh động ở đây đă dần dần tắt lịm, dường như chỉ c̣n sót lại một vài âm hưởng cuối cùng qua một vài sinh hoạt và dịch vụ công cộng của thị xă như: City Hall, Báo Port Arthur News, Sở Cảnh Sát, Viện Bảo Tàng Gulf Coast, và Sở Giao Thông.
Chuyến đi thăm chẳng may gặp phải một trận mưa rất lớn, nhưng cuối cùng chúng tôi cũng đă đến được khu dân cư người Việt nằm ở khoảng giữa hai con đường Gulfway và đường Số 9. Trong bao năm qua hầu hết người Việt sinh sống tại Port Arthur đều nhờ vào nghề đánh bắt tôm cua. Tuy vậy, ngoài nghề đánh bắt và chăn nuôi hải sản, tinh thần thương mại của người Việt không hề thuyên giảm và vẫn không ngừng phát triển – bất cứ nơi nào dù ở một thị xă nhỏ như Port Arthur hay chốn thành thị phồn hoa như Houston – người Việt luôn luôn vươn ḿnh trong giới tiểu thương. Kéo dài khoảng nửa dặm dọc hai bên đường Gulfway, các hàng quán, cửa tiệm, đa số do người Việt làm chủ, mọc lên chi chít, san sát với nhau: cửa hàng tạp phẩm Minh Thanh, Khoat’s Meat, Phở Tàu Bay, tiệm vàng Kim Dung, và chợ Sàig̣n. Mức thu nhập của đa số người dân ở đây chỉ liệt vào mức từ thấp đến trung b́nh. Đặc biệt nhất là một khu phố nhỏ nằm sau Nhà Thờ Nữ Vương Việt Nam; nơi đây người Việt địa phương sống trong điều kiện rất khó khăn: mái dột (nhiều nơi c̣n dùng tấm vá blue tarps); cửa sổ, cửa chính nhiều nơi bị bể nát; tường cũ kỹ; cổng ra vào chất chứa nhiều thứ ngổn ngang.
Như một tài xế taxi chuyên nghiệp, với tài ăn nói lưu loát, Sean từ từ kể lại câu chuyện của một vị thân chủ trong lúc anh vẫn giữ vững tay lái luồn lách qua những khúc đường bùn lầy chật hẹp. Vào tháng 9 năm 2009, anh H có đến nhờ Sean làm hồ sơ giúp anh xin thực phẩm; sau khi t́m hiểu sơ qua về hiện trạng, Sean liền làm đơn xin food stamp. Trong lúc làm đơn, Sean được biết nhà của H đă bị thiệt hại rất nặng do hai trận băo Katrina và Ike. Trước đây H có nộp đơn cho FEMA nhờ giúp đỡ sửa nhà, nhưng suốt 5 năm nay thật là một sự chờ đợi hoàn toàn vô ích. V́ không có nhà ở nên anh phải lang thang t́m nơi nương nấu.
Ba tháng sau trời trở lạnh – mùa Đông đă sang – H không thể nào chịu được cái lạnh cắt da này trong ngôi nhà siêu vẹo của ḿnh và ước mong có được một nơi ấm áp để nương thân. Nghe đến đây tôi lại nghĩ tới việc mùa đông nếu trong nhà không có máy sưởi ấm, mặc dù tại Texas, th́ quả thật đă phải hứng chịu một cái lạnh khắc nghiệt, huống chi phải ở trong một căn nhà đổ nát không kín gió. Chúng ta quả thật rất may mắn có được ngôi nhà ấm cúng, có người thân xung quanh tận t́nh giúp đỡ khi chúng ta vấp ngă. Vậy c̣n H th́ sao? Anh không thân nhân, không bạn bè, cũng không có sự hỗ trợ nào từ phía cộng đồng, nhưng điều rất may mắn là anh đă biết t́m đến một người case manager có ḷng hảo tâm như Sean.
Sean lập tức đưa H vào nhà tạm trú địa phương. Nơi tạm trú, Sean phát hiện H là người nghiện thuốc. “Thật ra trước đây tôi không nghĩ anh ta là người nghiện thuốc,” Sean cho biết. Qua sự giúp đỡ tận t́nh của Sean, sau đó H đă được nhận vào trung tâm cai nghiện. Nghiện ngập, tội ác, và nạn thất nghiệp chính là những yếu tố khiến nhiều gia đ́nh không thể trở nên tự lập và tự túc, gây ảnh hưởng lâu dài và có khả năng đưa con người đến sự tự huỷ hoại bản thân. Với lời động viên và sự hỗ trợ của Sean, H đă vượt qua những tháng ngày gian nan trong trung tâm cai nghiện.
Trong tiến tŕnh hỗ trợ cho thân chủ của ḿnh, Sean đă gặp rất nhiều chướng ngại, nhiều khi hồ sơ dường như gần bị bác bỏ khi giúp H xin trợ cấp chính phủ. Một trở ngại lớn nhất là H chưa hề đóng thuế tài sản (property tax) trong ṿng 10 năm nay. Sean tự lo lấy mọi việc, làm việc với chính quyền địa phương để giàn xếp quy tŕnh thanh toán nợ thuế cho H. Trong khi Sean vẫn xúc tiến hồ sơ cho vị thân chủ này, th́ H dọn về Houston để ở với người chú, và đă kiếm được một việc làm ổn định. Sự cố gắng không ngừng của Sean trong việc giúp đỡ cho H đă mang lại cho anh số tiền $71,343 dùng để sửa lại ngôi nhà, chuẩn bị khởi công vào tháng 9 năm nay. Không những nhà anh được sửa lại, mà anh c̣n nhận được một số đồ gia dụng điện trong nhà bếp như: tủ lạnh, bếp ḷ, và máy rửa chén.
Trên đường trở về giữa những đợt mưa mây rải rác xen lẫn một vài tia nắng yếu ớt, tôi chợt nghĩ đến hoàn cảnh phi thường đáng thương của H và chính nghị lực đă giúp anh vượt qua những gian nan ấy. Tôi bỗng nhiên cảm thấy xót xa nhưng trong ḷng lại dấy lên một niềm hân hoan khó tả. Mặc dù sự cố gắng nổi bật của Sean đă mang lại niềm hy vọng, và sự hồi phục của H đă mang lại chiến thắng, nhưng tôi cảm thấy vẫn c̣n rất nhiều công việc khác cần tiếp tục đi làm để giúp đỡ cho những nguời kém may mắn khác đang trong t́nh cảnh khó khăn tương tự và cũng là để phục hưng cộng đồng tại Port Arthur.
o 0 o
Đối với nhiều người, băo Ike không khác ǵ một cuộc chiến khốc liệt – nước lụt, gió lốc không những đă cướp đi biết bao nhà cửa, tài sản mà c̣n ảnh hưởng không ít đến sức khoẻ tinh thần của nạn nhân. Điển h́nh là trường hợp của bà E. Tuyệt vọng sau một năm ṛng ră chờ đợi sự giúp đỡ của chính quyền địa phương, không c̣n sự chọn lựa nào khác bà E đành phải đến BPSOS nhờ giúp đỡ. Jason cho biết, “Lúc ấy bà gần như sắp bỏ cuộc, nhưng tôi thấy trong tâm khảm bà vẫn luôn nuôi lấy một tia hy vọng.” Jason hồi tưởng lại khi bà bước vào văn pḥng của anh cách đây 8 tháng. Ở tuổi 74, dù ở t́nh trạng bất khả dụng, thiếu khả năng đi lại, bà E quả thật là một người đầy nghị lực. Với ư chí kiên định và ḷng quyết tâm, bà E đă cho chúng ta thấy được h́nh ảnh của một người phụ nữ với tinh thần bất khuất. Dù không c̣n nơi nương tựa, dù đă mất đi phương hướng, dù phía trước mặt vẫn đầy dẫy chông gai, bà vẫn không hề chùn bước, và luôn cố t́m cho ḿnh con đường đến một chân trời sáng hơn – BPSOS.
Bà E t́m đến Jason với một thỉnh cầu duy nhất, dù rằng bà đă trải qua một năm dài đầy thất vọng. Do không được giúp đỡ từ phía chính quyền, và thay v́ cứ chờ đợi vô thời hạn, bà quyết định t́m đến BPSOS. Việc trước tiên bà nhờ BPSOS giúp đỡ là làm đơn xin trợ cấp sửa nhà. Không cần nghĩ ngợi nhiều, Jason liền chấp nhận lời thỉnh cầu của bà và lập tức lập hồ sơ. Ban đầu Jason đă gặp rất nhiều khó khăn khi xúc tiến hồ sơ của bà nhưng dần dần mọi việc cũng đều trôi chảy. Hàng tuần anh gọi điện thoại đến thăm hỏi, xem t́nh trạng của bà ra sao, có khó khăn ǵ không. Tuy anh rất bận rộn với công việc, nhưng vẫn cố t́m đến tận nhà bà để thăm hỏi và an ủi. Dần dần Jason rất được thân chủ của ḿnh tín nhiệm.
Sau tám tháng kể từ khi nộp đơn xin trợ cấp sửa nhà, bà E cuối cùng cũng được trợ giúp tu sửa lại toàn bộ căn nhà. Nhà của bà có diện tích 1800 ft2, đă hoàn toàn bị phá huỷ trong trận băo Ike. Trong thời gian sửa chữa, Jason phải lo kiếm cho bà một nơi khác để tạm trú. Anh giúp bà xin được trợ cấp $3,000 để chi trả cho chi phí khách sạn, cũng như chi phí vận chuyển và thuê mướn nhà kho. Sau sáu tuần miệt mài làm việc với công ty vận chuyển, công ty cho thuê nhà kho, và thầu khoán, việc sửa chữa cuối cùng cũng được hoàn tất, và Jason đă đưa bà dọn về nơi đó. Mùi ẩm mốc trước đây giờ không c̣n nữa; căn nhà sáng sủa, sạch sẽ và ấm cúng; mái nhà mới, mùi sơn mới, pḥng tắm mới đă gợi cho bà một cảm giác mới mẻ.
Trong khi t́m hiểu về công việc của Jason, tôi thấy anh không những đă làm hết trách nhiệm trong công việc của ḿnh để bênh vực và đáp ứng các nhu cầu cho thân chủ, mà c̣n làm được nhiều điều xa hơn nữa. Anh đạt được sự tín nhiệm của bà E, một sự tín nhiệm mà chỉ có thể xây dựng được trên t́nh người. Từ ánh mắt, những biểu lộ trên khuôn mặt, tôi phát hiện anh là một người đầy ḷng nhân ái. Tôi hỏi Jason rằng bà E có cần sự giúp đỡ nào nữa không? Anh ngập ngừng một chút rồi nói, “Bà ta rất măn nguyện và cảm kích, nhưng tôi vẫn cảm thấy bà đáng được nhiều, nhiều hơn nữa.” Đối với những hỗ trợ viên như Jason, đôi khi cũng chỉ có thể làm việc trong phạm vi hạn hẹp của tài nguyên hiện có. Với nguồn trợ cấp hạn hẹp, chẳng mấy chốc cũng sẽ cạn kiệt, nhưng các nhân viên cũng vẫn ráng t́m cho được những đồng tiền cuối cùng để giúp cho thân chủ của ḿnh trong việc phục hồi đời sống sau thiên tai. Tôi nghĩ một nhân viên tích cực như Jason, không cần hỏi, cũng sẽ không bao giờ mệt mỏi trên tiến tŕnh t́m kiếm phương pháp giúp cho thân chủ của ḿnh.
[Nguyệt San Mạch Sống thuộc hệ thống truyền thông của BPSOS: http://www.machsong.org.]
Mạch Sống Online
