TS. Nguyễn Đình Thắng
Chủ Nhiệm Báo Mạch Sống
Xã hội loài người chuyển qua nhiều thời đại, từ săn bắn sang nông nghiệp, rồi thương mại, kỹ nghệ; gần đây là kỹ thuật; và hiện nay đang chuyển mình sang thời đại của tri thức.
Mỗi thời đại có những đặc tính và sắc thái khác nhau từ kinh tế đến văn hoá, từ quân sự đến xã hội. Cách suy nghĩ và cung cách hành xử của con người cũng thay đổi theo.
Trong kỷ nguyên thương mại các đội thương thuyền cùng với các đoàn quân viễn chinh giúp một số quốc gia Tây Phương mở rộng thế lực ra khắp thế giới. Nền kỹ nghệ hiệu năng của Hoa Kỳ là yếu tố quyết định trong chiến thắng của phe đồng minh trong Đệ Nhị Thế Chiến. Chỉ trong 6 tháng Hoa Kỳ đã tung vào các chiến trường Âu, Phi và Á Châu số lượng vũ khí mà Đức Quốc Xã phải mất 5 năm để sản xuất.
Cuộc chiến Bão Sa Mạc năm 1991 xẩy ra trong kỷ nguyên kỹ thuật. Với kỹ thuật cao, thể hiện qua những máy dọ thám tinh vi nhìn sâu vào lòng địch và những vũ khí tự điều khiển với độ chính xác phi thường, Hoa Kỳ đã đánh tan các đạo binh tinh nhuệ của Saddam Hussein, trong khi quân đội Hoa Kỳ rất ít hao tổn.
Thế còn cuộc chiến Iraq hiện nay?
Theo Ông Peter F. Drucker, cha đẻ của nền quản trị kinh doanh, thì đó là tri thức. Ông Drucker, qua đời cuối năm 2005 ở tuổi 96, đã tiên đoán những sự kiện lớn trong lịch sử. Ông đã tiên đoán nguy cơ của Adolf Hitler, sự sụp đổ của bức tường Bá Linh, sự tan rã của khối cộng sản, và cuộc chiến Trung Đông. Không phải là một nhà tiên tri nhưng trong 70 năm ông đã theo dõi trào lưu của xã hội loài người và rút ra từ đó những nhận định sắc bén về thời đại.
Theo Ông Drucker, loài người đang chuyển sang kỷ nguyên tri thức. Kỹ thuật dựa trên kiến thức của quá khứ, còn tri thức là khai thác những kiến thức của ngày hôm nay. Kỷ nguyên tri thức đòi hỏi một cấu trúc quản trị mới cho quốc gia, xã hội, và các tổ chức mà qua đó kiến thức được thu thập, lọc lựa, phân tích, tổng hợp, và chuyển giao rất nhanh chóng và rộng rãi cho những người cần sử dụng. Những người này tiếp tục đóng góp thêm vào khối kiến thức và chuyển lại cho những người khác nữa sử dụng. Trong nỗ lực chống khủng bố, tri thức là yếu tố để “biết người biết ta” và để vận dụng được sở trường của mình nhằm đánh vào sở đoản của đối phương--một đối phương muôn hình vạn trạng và chuyển biến thường xuyên.
Quốc gia nào vận dụng được tri thức thì quốc gia ấy sẽ dẫn đầu kỷ nguyên mới. Trong khi các quốc gia như Ấn Độ, Trung Quốc, Mã Lai… đang cố gắng phát triển kỹ thuật thì Hoa Kỳ và các quốc gia tiên tiến đã bước những bước đầu vào kỷ nguyên tri thức.
Cũng vậy, công ty nào biết vận dụng các quy luật nhằm phát triển và khai thác tri thức thì công ty ấy nắm thế thượng phong trong thị trường. Và tổ chức nào có cơ cấu quản trị giúp phát huy được tri thức của thành viên thì tổ chức ấy sẽ vượt trội.
Việt Nam hiện nay khó gia nhập vào kỷ nguyên tri thức vì nhà cầm quyền chủ trương kiểm soát thông tin, không cho phép người dân tự tổ chức. E rằng dân tộc Việt Nam một lần nữa sẽ lỡ vận hội để bắt kịp trào lưu mới của nhân loại.
Tuy nhiên dân tộc chúng ta còn một cơ hội: cộng đồng người Việt tị nạn.
Chúng ta người Việt ở hải ngoại cần nắm vững các quy luật của kỷ nguyên tri thức để phát triển tài nguyên cho cộng đồng, đào tạo những chuyên gia về tri thức, vừa để phục vụ cho chính đồng bào trong cộng đồng vừa chuẩn bị cho một Việt Nam tương lai.
Trong chiều hướng đó, Uỷ Ban Cứu Người Vượt Biển đã dành nhiều năng lực và thời gian để hỗ trợ các tổ chức trong cộng đồng phát triển vốn liếng tri thức. Nhưng việc làm của UBCNVB chỉ có một tầm vóc giới hạn.
Cả cộng đồng phải nhập cuộc.
Mạch Sống 59 - Tháng 6
Mạch Sống Online
